‘ಲಿನಕ್ಸ್’ನ ಉದಯ

ಓಂಶಿವಪ್ರಕಾಶ್ ಮುಕ್ತ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಪ್ರತಿಪಾದಕರಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯರು.

ನಾಳಿನ ಪೀಳಿಗೆ ನೆನಪಿನಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಬಯಸುವ ಒಂದಷ್ಟು ಹೆಸರುಗಳಿದ್ದರೆ ಅದರಲ್ಲಿ ಖಂಡಿತಾ ಓಂ’ ಹೆಸರು ಇರುತ್ತದೆ.

ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ ಕನ್ನಡದ ಅಮೂಲ್ಯ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಅಂತರ್ಜಾಲಕ್ಕೆ ಹಾಗೂ ನಾಳಿನ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಕ್ಕೆ ಒಗ್ಗಿಸುವ ಕೆಲಸವನ್ನು ದಣಿವಿಲ್ಲದೆ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.

ಸಂಚಯ, ಸಂಚಿ, ಕಿಂದರಿಜೋಗಿ ಹೀಗೆ ನಾನಾ ಮುಖಗಳಲ್ಲಿ ಅವರ ಪ್ರತಿಭೆ ಪ್ರಕಟವಾಗಿದೆ.

ಲಿನಕ್ಸ್ ನ ಇತಿಹಾಸ ೧೯೯೧ ರಲ್ಲಿ ಲಿನುಸ್ ಟರ್ವಾಲ್ಡ್ಸ್ ( Linus Torvalds) ಎಂಬ Finnish ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯ ಸ್ವ-ಯೋಜನೆಯ ಪೀಠಿಕೆಯಿಂದ ಶುರುವಾಗುತ್ತದೆ. ಲಿನುಸ್ ನ ಉದ್ದೇಶ ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಂ ಕರ್ನೆಲ್ (operating system kernel) , ಅಂದರೆ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಬಳಸಲು ಬೇಕಾದ ಮುಖ್ಯ ತಂತ್ರಾಂಶದ ಮೂಲ ಆಧಾರವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ದಿಪಡಿಸುವುದೇ ಆಗಿತ್ತು.

ಕೆಲವೇ ಕೆಲವು C ಪ್ರೋಗ್ರಾಮ್ ಫೈಲ್ ಗಳಿಂದ ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಶುರುವಾದ ಈ ಯೋಜನೆ ಇಂದು ೩೭೦ MBಗೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸೋರ್ಸ್ ಫೈಲುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಕಾಲಾಂತರದಲ್ಲಿ ಆದ ಈ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಅಗಾಧವಾದದ್ದು. ಎಲ್ಲಕ್ಕಿಂತ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಖಾಸಗೀ ಮಾಲೀಕತ್ವವನ್ನು ಸ್ವತಂತ್ರ ತಂತ್ರಾಂಶದಿಂದ ದೂರವಿಡುವ GNU General Public License (GPL) ಪರವಾನಗಿಯನ್ನು ಲಿನಕ್ಸ್ ನ ಸೋರ್ಸ್ ಕೋಡ್ ಬಳಸುತ್ತದೆ.

೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಹೆಲ್ಸಿನ್ಕಿ (Helsinki) ಯಲ್ಲಿದ್ದ ಲಿನುಸ್ ಟೋರ್ವಾಲ್ಡ್ಸ್ ಶುರುಮಾಡಿದ ಒಂದು ಯೋಜನೆ ನಂತರ ಲಿನಕ್ಸ್ ಕರ್ನೆಲ್ ಆಗಿ ಪರವರ್ತನೆಗೊಂಡಿತು. ತನ್ನ ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿಯ ದೊಡ್ಡ ಯುನಿಕ್ಸ್ ಸರ್ವರುಗಳಿಗೆ ಪ್ರವೇಶ ಪಡೆಯಲು ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಟರ್ಮಿನಲ್ ಎಮ್ಯುಲೇಟರ್ (terminal emulator) ಆ ಯೋಜನೆ ಆಗಿತ್ತು. ತನ್ನಲ್ಲಿದ್ದ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಹಾರ್ಡ್ವೇರ್ ಗೆ ಹೊಂದುವಂತಹ ಪ್ರೋಗ್ರಾಮ್ ಒಂದನ್ನು ಬರೆದ ಅವನು, ಅದು ಯಾವುದೇ ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಂ ಜೊತೆ ಅದು ಕೆಲಸ ಮಾಡುವಂತೆ ನೋಡಿಕೊಂಡ (Interoperability) ಏಕೆಂದರೆ ಅವನ ಬಳಿ ಇದ್ದದ್ದು 80386 ಪ್ರಾಸೆಸರ್ ಇದ್ದ ಹೊಸ ಪರ್ಸನಲ್ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್. ಈ ಪ್ರೋಗ್ರಾಮ್ ನ ಅಭಿವೃದ್ದಿಯನ್ನು ಅವನು ಮಿನಿಕ್ಸ್ (Minix) ನಲ್ಲಿ GNU C compiler ಬಳಸಿ ಮಾಡಿದ್ದ. GNU C Compiler ಇಂದಿಗೂ ಲಿನಕ್ಸ್ ನ ಮೊದಲ ನೆಚ್ಚಿನ ಕಂಪೈಲರ್ ತಂತ್ರಾಂಶ.

ಲಿನುಸ್ ಟೋರ್ವಾಲ್ಡ್ ತನ್ನ ಪುಸ್ತಕ  “Just for Fun” ನಲ್ಲಿ ಬರೆದಂತೆ, ತಾನು ಬರೆದ ಪ್ರೋಗ್ರಾಮ್ ತನ್ನ ಆಟಕ್ಕೆ ಎಂದು ಕೊಂಡರೂ, ನಂತರ ತಾನು ಬರೆದದ್ದು ’ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಂ ಕರ್ನೆಲ್’ ಎಂದು ಅವನಿಗೆ ನಂತರ ಹೊಳೆಯಿತಂತೆ. ೧೯೯೧ ರ ೨೫ನೇ ಆಗಸ್ಟ್ ರಂದು ತನ್ನ ಈ ಆವಿಷ್ಕಾರವನ್ನು Usenet ನ “comp.os.minix.” ನ್ಯೂಸ್ ಗ್ರೂಪ್ ನಲ್ಲಿ ಹೀಗೆ ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತಾನೆ.

Hello everybody out there using minix –

I’m doing a (free) operating system (just a hobby, won’t be big and professional like gnu) for 386(486) AT clones. This has been brewing since april, and is starting to get ready. I’d like any feedback on things people like/dislike in minix, as my OS resembles it somewhat (same physical layout of the file-system (due to practical reasons) among other things).

I’ve currently ported bash(1.08) and gcc(1.40), and things seem to work. This implies that I’ll get something practical within a few months, and I’d like to know what features most people would want. Any suggestions are welcome, but I won’t promise I’ll implement them 🙂

Linus ([email protected])

PS. Yes – it’s free of any minix code, and it has a multi-threaded fs. It is NOT portable (uses 386 task switching etc), and it probably never will support anything other than AT-harddisks, as that’s all I have :-(.

—Linus Torvalds

(Source: Torvalds, Linus: What would you like to see most in minix?Usenet group comp.os.minix, August 25, 1991.)

ಲಿನಕ್ಸ್ – ಹೆಸರು ಬಂದದ್ದೇತಕ್ಕೆ?

ಲಿನುಸ್ ಟೋರ್ವಾಲ್ಡ್ಸ್ ಮೊದಲು ತನ್ನ ಅವಿಷ್ಕಾರವನ್ನು Freax ಎಂದು ಕರೆಯಬೇಕೆಂದಿದ್ದ. Free ಮತ್ತು X ಎಂಬ ಪದಗಳಿಂದ ಬಂದ ಈ ಪದ ಯುನಿಕ್ಸ್ ನ ಬದಲಿ ಎಂದು ತನ್ನನ್ನು ತಾನು ಸಾರಿ ಹೇಳುತ್ತಿತ್ತು. ಲಿನಕ್ಸ್ ಯೋಜನೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾದ ಮೊದಲ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಅದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂದಪಟ್ಟ ಎಲ್ಲ ಕಡತಗಳನ್ನು ಲಿನುಸ್ Freax ಎಂಬ ಪೋಲ್ಡರ್ ನಲ್ಲಿ ಇಟ್ಟಿದ್ದ. ಟೋರ್ವಾಲ್ಡ್ಸ್ ತನ್ನ ಯೋಜನೆಗೆ Linux ಎಂಬ ಹೆಸರನ್ನು ಮೊದಲೇ ಯೋಚಿಸಿದ್ದನಾದರೂ, ಅದು ತನ್ನ ಅಹಂಭಾವವನ್ನು ಸೂಚಿಸಬಹುದೆಂದು ಅದನ್ನು ಬಳಸಿರಲಿಲ್ಲ.

ಲಿನಕ್ಸ್ ನ ಅಭಿವೃದ್ದಿಯ ಸಲುವಾಗಿ ಅದರ ಕಡತಗಳನ್ನು FUNET ನ FTP serrer (ftp.funet.fi) ನಲ್ಲಿ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೧೯೯೧ರಲಿ ಸೇರಿಸಲಾಯಿತು. Ari Lemmke ಎಂಬ ಲಿನುಸ್ ನ University of Helsinki ಯ ಸಹವರ್ತಿ , FTP ಸರ್ವರ್ ನ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಕನಾಗಿ ತನ್ನನ್ನು ತಾನು ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದು, ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ Freax ಎಂಬ ಹೆಸರು ಚೆನ್ನಾಗಿಲ್ಲವೆಂದು, ಯೋಜನೆಯನ್ನು ತಾನಾಗಿಯೇ Linux ಎಂಬ ಪೋಲ್ಡರ್ ನಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸುತ್ತಾನೆ ಅದೂ ಲಿನುಸ್ ಟೋರ್ವಾಲ್ಡ್ಸ್ ನನ್ನು ವಿಚಾರಿಸದೇ. ನಂತರ ಟೋರ್ವಾಲ್ಡ್ಸ್ ’Linux’ ಎಂಬ ಹೆಸರನ್ನು ತನ್ನ ಯೋಜನೆಗೆ ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ.

ಲಿನಕ್ಸ್ ಅನ್ನು ಹೇಗೆ ಹೇಳುವುದು ಎಂಬುದನ್ನು ತೋರಿಸಲು ಟೋರ್ವಾಲ್ಡ್ಸ್ ಅದಕ್ಕೊಂದು ಶ್ರಾವ್ಯ ಸಂದೇಶವನ್ನು ಕೂಡ ತನ್ನ ಲಿನಕ್ಸ್ ಕರ್ನೆಲ್ ನ ಸೋರ್ಸ್ ಕೋಡ್ ನೊಂದಿಗೆ ಹಾಕಿದ್ದಾನೆ.

(I have added an image from wikipedia for this section. Needs to be taken from linuxaayana.net)

ಲಿನಕ್ಸ್ ನ ಅಧಿಕೃತ ಲಾಂಛನ

ಟೋರ್ವಾಲ್ಡ್ ೧೯೯೬ ರಲ್ಲಿ ಲಿನಕ್ಸ್ ನ ಅಧಿಕೃತ ಲಾಂಛನ ಪೆಂಗ್ವಿನ್ ಎಂದು ಸಾರಿದ. Larry Ewing ಇಂದು ನಾವು ಬಳಸುವ ಲಿನಕ್ಸ್ ಪೆಂಗ್ವಿನ್ ನ ರೂಪರೇಖೆಗಳನ್ನು ನೀಡಿದ. ಅದನ್ನು Tux ಎಂದು ಕರೆಯಲು ಸೂಚಿಸಿದ್ದು James Hughes, Torvalds’ UniX ನಿಂದ ಅವನು ಈ ಪದ ತೆಗೆದುಕೊಂಡದ್ದಾಗಿ ಉಲ್ಲೇಖಗಳಿವೆ.

ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿಗೆ ವಿಕಿಪೀಡಿಯಾದ ಈ ಲೇಖನ (https://en.wikipedia.org/wiki/Tux_(mascot)?) ನೋಡಿ.

ಫಾಸ್ ಅಭಿವೃದ್ದಿ ವಿಧಾನ  (FOSS Development methodology)

ಫಾಸ್(FOSS) ಅಭಿವೃದ್ದಿ ವಿಧಾನ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದದ್ದಾಗಿದ್ದು, ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಮತ್ತು ಸಮೂಹ ಸಾಧನಗಳ ಆವಿಷ್ಕಾರಗಳಿಂದ ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. ಕಾಥಡ್ರೆಲ್ ಮತ್ತು ಬಜಾರ್ (https://en.wikipedia.org/wiki/The_Cathedral_and_the_Bazaar) ಎನ್ನುವ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಮುಕ್ತ ಮತ್ತು ಸ್ವತಂತ್ರ ತಂತ್ರಾಂಶಗಳ ಅಭಿವೃದ್ದಿಯ ವಿಧಾನವನ್ನು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ತಂತ್ರಾಂಶ ಅಭಿವೃದ್ದಿ ವಿಧಾನಗಳೊಂದಿಗೆ ತಾಳೆ ಹಾಕಿ ನೋಡಲಾಗಿದೆ.

ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ತಂತ್ರಾಂಶ ಅಭಿವೃದ್ದಿ ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಲಾಗಿದ್ದ ಚರ್ಚುಗಳಂತೆ ಹೇಗೆಂದರೆ, ಚಿಕ್ಕ ಚಿಕ್ಕ ಗುಂಪುಗಳಲ್ಲಿರುತ್ತಿದ್ದ ಕುಶಲಕರ್ಮಿಗಳು ಬಾಹ್ಯ ಪ್ರಪಂಚದಿಂದ ಬೇರ್ಪಟ್ಟು, ಗುಪ್ತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿನ ಮಾದರಿಗಳನ್ನು, ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ರಚಿಸುತ್ತಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಒಂಟಿಯಾಗಿ ನಿರ್ಮಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಒಮ್ಮೆ ಕಟ್ಟಿದ ನಂತರ ಚರ್ಚುಗಳ ನಿರ್ಮಾಣದ ಕೆಲಸ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿರುತ್ತಿತ್ತು ಮತ್ತು ಕೆಲವೇ ಕೆಲವು ಸಣ್ಣಪುಟ್ಟ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು.

ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ತಯಾರಾಗುತ್ತಿದ್ದ ತಂತ್ರಾಂಶಗಳೂ ಕೂಡ ಇದೇ ರೀತಿ ಅಭಿವೃದ್ದಿಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದವು. ತಂತ್ರಾಂಶ ಪರಿಣಿತರ ತಂಡ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಿಂದ ಪೂರ್ವಸಿದ್ದತೆಗಳ ಜೊತೆ ಅಭಿವೃದ್ದಿಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿರಿಸಿಕೊಂಡು, ತಂತ್ರಾಂಶ ತಯಾರಾಗಿ ಜಗತ್ತಿಗೆ ಪರಿಚಿತವಾಗಿಸುವವರೆಗೆ ಇತರರಿಂದ ಪ್ರತ್ಯೇಕಗೊಂಡು ಕೆಲಸ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಒಮ್ಮೆ ತಂತ್ರಾಂಶದ ಅಭಿವೃದ್ದಿ ಕಾರ್ಯ ಮುಗಿದಿದೆ ಎಂದು ಖಾತ್ರಿಯಾದ ಮೇಲೆ ಅತಿ ಕಡಿಮೆ ಅಭಿವೃದ್ದಿಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ತಜ್ಞರ ತಂಡ ಮಾಡುವಂತೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಇದಕ್ಕೆ ತದ್ವಿರುದ್ದವಾಗಿ, FOSS ಅಭಿವೃದ್ದಿ ವಿಧಾನ ಬಜಾರ್ ಅಥವಾ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಇದ್ದಹಾಗೆ, ಇದು ನಿಧಾನವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಾ ಬರುತ್ತದೆ. ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳು ಬರುವುದು, ತಮ್ಮ ಅಂಗಡಿಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಿ ತಮ್ಮ ವ್ಯವಹಾರವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ತನ್ನ ಅಸ್ಥಿತ್ವವನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುವುದು, ಇದೆಲ್ಲ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ಆ ಗಲಾಟೆ ಗೊಂದಲಗಳ ನಡುವೆಯೇ ನೆಡೆದು ಹೋಗುತ್ತದೆ. ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳು ತಮ್ಮ ವ್ಯವಹಾರ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲು ಬೇಕಾದ ಕನಿಷ್ಠ ಸೌಲಭ್ಯಗಳಿರುವ ಅಂಗಡಿಗಳನ್ನು ತೆರೆದು, ವ್ಯವಹಾರ ಬೆಳೆದಂತೆ ಅಂಗಡಿಯನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ದಿ ಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಹಾಗೆ, ಮುಕ್ತ ಮತ್ತು ಸ್ವತಂತ್ರ ತಂತ್ರಾಂಶ ಯಾವುದೇ ವ್ಯವಸ್ಥಿತ ಯೋಜನೆ ಇಲ್ಲದೆ ಬೆಳೆಯಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತದೆ.

ತಂತ್ರಾಂಶ ಪರಿಣಿತರು ತಾವು ಅಭಿವೃದ್ದಿ ಪಡಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾದ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ತಂತ್ರಾಂಶಗಳ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವಂತಹ ಸೋರ್ಸ್ ಕೋಡ್ ಅನ್ನು ಜನ ಸಾಮಾನ್ಯರಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ತಮಗೆ ಲಭಿಸಿದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳ ಮುಖೇನ ಅದನ್ನು ಮುಂದೆ ಬದಲಿಸುವ ಅಥವಾ ಅದಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸವಲತ್ತುಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸುವ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಇತರೆ ತಂತ್ರಾಂಶ ಅಭಿವೃದ್ದಿಕಾರರು ಕೂಡ ಮುಂದೆ ಇವರ ಕೈ ಜೋಡಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳೂ ಇವೆ.

ಅವರು ಮೂಲ ಸೋರ್ಸ್‌ಕೋಡ್ ಪಡೆದು ಅದನ್ನು ತಮಗೆ ಇಷ್ಟವಾಗುವಂತೆ ಬದಲಯಿಸಿಕೊಂಡು, ನಂತರ ಮೂಲ ತಂತ್ರಾಂಶಕ್ಕೆ ಅದನ್ನು ಜೋಡಿಸುವ ಅಥವಾ ತಮ್ಮ ಆವೃತ್ತಿಯನ್ನೇ ಇತರರಿಗೆ ಲಭ್ಯವಾಗಿಸುತ್ತಾ ಹೋಗುತ್ತಾರೆ. ಈ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಂತೆ ತಂತ್ರಾಂಶಗಳು, ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಂಗಳು ಇತ್ಯಾದಿ ಅಭಿವೃದ್ದಿ ಹೊಂದುತ್ತವಲ್ಲದೇ, ಹೊಸ ಆವಿಷ್ಕಾರಗಳಿಗೂ ಇವು ಕಾರಣವಾಗಬಲ್ಲವು.

ಬಜಾರ್‌ನಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಾಗುವ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಲಕಳೆದಂತೆ ನಮಗೆ ಕಾಣುವ ಪಕ್ವತೆ, ತಂತ್ರಾಂಶ ಅಭಿವೃದ್ದಿಯಲ್ಲೂ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಅದರ ಮುಖ್ಯ ಅನುಕೂಲತೆಗಳು ಇಂತಿವೆ:

* ಶ್ರಮದ ಪುನರಾವರ್ತನೆಯಾಗುವುದನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ

* ಇತರರು ಮಾಡಿರುವ ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಕೆಲಸದ ಫಲಿತಾಂಶವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ

* ಉತ್ತಮ ಗುಣಮಟ್ಟ ಕಾಯ್ದುಕೊಳ್ಳಲು ನೆರವಾಗುತ್ತದೆ

* ನಿರ್ವಹಣೆಯ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

‍ಲೇಖಕರು ಓಂಶಿವಪ್ರಕಾಶ್

September 18, 2020

ಹದಿನಾಲ್ಕರ ಸಂಭ್ರಮದಲ್ಲಿ ‘ಅವಧಿ’

ಅವಧಿಗೆ ಇಮೇಲ್ ಮೂಲಕ ಚಂದಾದಾರರಾಗಿ

ಅವಧಿ‌ಯ ಹೊಸ ಲೇಖನಗಳನ್ನು ಇಮೇಲ್ ಮೂಲಕ ಪಡೆಯಲು ಇದು ಸುಲಭ ಮಾರ್ಗ

ಈ ಪೋಸ್ಟರ್ ಮೇಲೆ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ.. ‘ಬಹುರೂಪಿ’ ಶಾಪ್ ಗೆ ಬನ್ನಿ..

ನಿಮಗೆ ಇವೂ ಇಷ್ಟವಾಗಬಹುದು…

0 ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳು

ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಒಂದನ್ನು ಸೇರಿಸಿ

Your email address will not be published. Required fields are marked *

ಅವಧಿ‌ ಮ್ಯಾಗ್‌ಗೆ ಡಿಜಿಟಲ್ ಚಂದಾದಾರರಾಗಿ‍

ನಮ್ಮ ಮೇಲಿಂಗ್‌ ಲಿಸ್ಟ್‌ಗೆ ಚಂದಾದಾರರಾಗುವುದರಿಂದ ಅವಧಿಯ ಹೊಸ ಲೇಖನಗಳನ್ನು ಇಮೇಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಪಡೆಯಬಹುದು. 

 

ಧನ್ಯವಾದಗಳು, ನೀವೀಗ ಅವಧಿಯ ಚಂದಾದಾರರಾಗಿದ್ದೀರಿ!

Pin It on Pinterest

Share This
%d bloggers like this: