ಅಲೆಯಿಡುವ ಮುತ್ತಿನೊಲು ಕಾಣುವುದು ನಿನ್ನೊಲುಮೆ
ಇಲ್ಲ ಮೇಲಿನ ವಾಕ್ಯವನ್ನು ನಾನು ತಪ್ಪಾಗಿ ಬರೆದಿಲ್ಲ, ಅದು ’ಅಲೆಯಿಡುವ ಮುತ್ತಿನೊಳು ಕಾಣುವುದು ನಿನ್ನೊಲುಮೆ, ಒಳ ಗುಡಿಯ ಮೂರ್ತಿ ಮಹಿಮೆ’ ಎನ್ನುವುದು ನನಗೆ ಗೊತ್ತು. ಆದರೆ ನಾನೇನು ಮಾಡಲಿ, ನನಗೆ ಅತ್ಯಂತ ಆಳದ ಒಲುಮೆಗಳೆಲ್ಲಾ ಕಡಲ ಅಲೆಯಿಡುವ ಮುತ್ತಿನೊಲು ಕಾಣುತ್ತವೆ. ನನಗೆ ಕಡಲೆಂದರೆ ಇಷ್ಟ, ನದಿಯೆಂದರೆ ಇಷ್ಟ, ಮಳೆಯೆಂದರೆ ಇಷ್ಟ ನೀರಿನ ಎಲ್ಲಾ ರೂಪಗಳನ್ನೂ ನಾನು ಅತ್ಯಂತ ಉತ್ಕಟತೆಯಿಂದ ಮೋಹಿಸುತ್ತೇನೆ.  ನನ್ನ ಗೆಳತಿ ಹಿಮಾಲಯದ ಬಗೆಗಿನ ಅವಳ ಅಸೀಮ ಮೋಹದ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳುತ್ತಾ, ಹೇಗೆ ಪದೇ ಪದೇ ಅದು ಅವಳನ್ನು ಸೆಳೆಯುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದಾಗೆಲ್ಲಾ, ನನಗೆ ಆ ಅದಮ್ಯ, ಅಸೀಮ ಮೋಹದ ಕೊನೆಯ ನಿಲ್ದಾಣ ಸಮುದ್ರವಾಗೇ ಕಂಡಿದೆ. ನನಗೆ ಅದು ಸಾಗರವಲ್ಲ, ಸಮುದ್ರ. ’ಸಾಗರ’ ಅನ್ನುವ ಹೆಸರು ಸೌಮ್ಯವಾಗಿ ನದಿಗೆ ಹೊಂದುವ ಹಾಗೆ ಇದೆ. ಆದರೆ ಸಮುದ್ರ ಹಾಗಲ್ಲ… ಸಮುದ್ರವೆಂದರೆ ಆಳ, ಸಮುದ್ರವೆಂದರೆ ತಲ್ಲಣ, ಸಮುದ್ರವೆಂದರೆ ಗುರಿ, ಸಮುದ್ರವೆಂದರೆ ಆತ್ಯಂತಿಕವಾದ, ಸಂಪೂರ್ಣವಾದ ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆ, ಸಮುದ್ರವೆಂದರೆ ತಾಳ್ಮೆಯ ಪಾಠ, ಸಮುದ್ರ ಒಂದು ಸವಾಲು, ಸಮುದ್ರ ಒಂದು ಆಕರ್ಷಣೆ, ಸಮುದ್ರ ಒಂದು ಬದುಕು, ಸಮುದ್ರ ಅಗಾಧ ಮೌನ, ಸಮುದ್ರ ಆರ್ಭಟ, ಸಮುದ್ರವೆಂದರೆ ಚಲನೆ, ಸಮುದ್ರವೆಂದರೆ ಕಣ್ಣೆದುರಿನ ಸಂಪತ್ತು, ಕುಡಿಯಲಾರದ ಅಮೃತ, ಸಮುದ್ರ ಎಂದರೆ ಕಣ್ಣುಗಳು, ಸಮುದ್ರ ಎಂದರೆ ’ ನೀನೊಂದು ಮುಗಿಯದ ಮೌನ… ನಾ ಹೇಗೆ ತಲುಪಲಿ ನಿನ್ನಾ..
ನೀನೊಂದು ಕಡಲಿನ ಧ್ಯಾನ.. ನಾ ಹೇಗೆ ಬೆರೆಯಲಿ ನಿನ್ನಾ……’.
ನನ್ನ ಸಮುದ್ರದ ಮೋಹ ಇಂದಿನದಲ್ಲ. ಮೊದಲ ಸಲ ಸಮುದ್ರವನ್ನು ಕಂಡಾಗಲೇ ನಾನು ಅದರ ಮೋಹದಲ್ಲಿ ಬಿದ್ದಿದ್ದೆ. ಎಂತಹ ಮೋಹವೆಂದರೆ ನೇರ ಅದರೊಳಗೆ ನಡೆದು ಹೋಗಿಬಿಡುವ ಸೆಳೆತ. ಮೊದಲ ಸಲ ಸಮುದ್ರವನ್ನು ನೋಡಿದಾಗ ನಾನಿನ್ನೂ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿದ್ದೆ, ಆಗಲೂ ಅದನ್ನು ಕಂಡು ಹೆದರಿಕೆಯಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಆಗ ಕಡಲನ್ನು ಕಂಡರೆ ಕುತೂಹಲ, ಬೆರಗು ಇತ್ತು. ಕಡಲು ನನಗೆ ಹತ್ತಿರವಾದದ್ದು ನಾನು ಮಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ವಾಸಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾಗ. ಅದೊಂದು ಮೌನದ ಮೊಟ್ಟೆಗೆ ಉಸಿರು ಕಾವು ಕೊಡುತ್ತಿದ್ದ ಕಾಲ.  ಮನೆಗೆ ಒಂದೆರಡು ಕಿಲೋಮೀಟರುಗಳ ದೂರದಲ್ಲಿ ಕಡಲು, ರಾತ್ರಿಯಾಗುತ್ತಿದ್ದಂತೆ, ಹೊರಗಿನ ಜಗತ್ತು ನೀರವವಾಗುತ್ತಿದ್ದಂತೆ, ಕಡಲು ಮಾತನಾಡಲು ಶುರು ಮಾಡುತ್ತಿತ್ತು. ವಿಚಿತ್ರವೆಂದರೆ ಆಯಾ ದಿನದ ನನ್ನ ಭಾವಜಗತ್ತಿಗನುಗುಣವಾಗಿ ಕಡಲು ನನ್ನೊಂದಿಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಿತ್ತು. ಒಮ್ಮೊಮ್ಮೆ ಸಣ್ಣ ಸಣ್ಣ ಅಲೆಗಳ ಹರಟೆ, ಮನಸ್ಸು ಭೋರಿಡುತ್ತಿದ್ದಾಗ ಕಡಲು ಜೋಗುಳ, ಮನಸು ಬೇಸರದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಕಡಲಿನ ಯಕ್ಷಗಾನ, ಮಾತು ಸೋಲುತ್ತಿದ್ದ ಕ್ಷಣಗಳಲ್ಲಿ ಸುಮ್ಮನೆ ಸಾಂತ್ವನ. ಮೊನ್ನೆ ಒಮ್ಮೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾ ರೇಖಾರಾಣಿ ಕಡಲು ಅವರೊಡನೆ ಸಂವಹಿಸಿದ್ದ ರೀತಿಯನ್ನು ಹೇಳುತ್ತಾ, ’ನಿನಗೆ ಇದು ನಂಬಲಾಗದಿರಬಹುದು ಸಂಧ್ಯಾ’ ಎಂದಿದ್ದರು. ಆದರೆ ಅವರು ಮಾತು ಮುಗಿಸುವ ಮೊದಲೇ ನಾನು ಅವರ ಮಾತುಗಳನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡು ನಾನು ತಲೆ ಆಡಿಸುತ್ತಿದ್ದೆ. ಅವರು ನನ್ನ ಭಾಷೆಯನ್ನೇ ಮಾತನಾಡುತ್ತಿದ್ದರು.
ಮಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಹಲವು ದಂಡೆಗಳಿಂದ ಕಡಲನ್ನು ನೋಡಿದ್ದೆ, ಮಾತನಾಡಿಸಿದ್ದೆ, ಆಲಿಸಿದ್ದೆ. ಪಣಂಬೂರು, ಸುರತ್ಕಲ್ಲು, ಮರವಂತೆ, ಮಲ್ಪೆ, ಮುರುಡೇಶ್ವರ. ಆದರೆ ನನ್ನ ಕಾಲ ಕೆಳಗಿನ ನೆಲ ಕುಸಿದಂತೆ ನಾನು ಆಕರ್ಷಿತಳಾಗಿದ್ದು ಸೋಮೇಶ್ವರದ ಕಡಲಿಗೆ. ಅಲ್ಲಿ ಕಡಲಿಗೊಂದು ರುದ್ರ ರಮಣೀಯ ಸೆಳೆತ ಇತ್ತು. ಅಲ್ಲಿನ ಮರಳೋ, ಹತ್ತಲು ಮಡಿಲಾಗುತ್ತಿದ್ದ ಆ ಬಂಡೆ ಕಲ್ಲೋ, ದಡದಲ್ಲಿದ್ದ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳೋ, ಯಾವುದು ಆ ಕಡಲನ್ನು ಅಷ್ಟು ಸಿಂಗರಿಸಿತ್ತೋ ಹೇಳಲಾರೆ. ಇಂದು ಗೋವ, ಕನ್ಯಾಕುಮಾರಿ, ರಾಮೇಶ್ವರ, ಪಾಂಡಿಚೆರಿ, ಎಷ್ಟೊಂದು ಊರುಗಳ ಕಡಲನ್ನು ನೋಡಿದರೂ ನನ್ನ ಪ್ರೇಮ ಸೋಮೇಶ್ವರದ ಕಡಲಿಗೇ ಅಂಕಿತ!
ಪ್ರತಿ ಸಲ ಮನೆಯವರೆಲ್ಲಾ ಯಾವುದಾದರೂ ಊರಿಗೆ ಹೋಗಬೇಕು ಎಂದು ಯೋಜನೆ ಹಾಕುವಾಗಲೂ ಕಡಲಿರುವ ಊರಿಗೇ ಹೋಗುವಂತೆ ಮಾಡಲು ನಾನಾ ಹುನ್ನಾರಗಳನ್ನು ಹಾಕುತ್ತಿರುತ್ತೇನೆ! ಹೋದ ಸಲ ಗೋವಾಗೆ ಹೋಗಿದ್ದೆವು. ಎತ್ತರದಿಂದ ಕೆಳಗೆ ನೋಡಲು ಎದೆ ನಡುಗುವ ನಾನು ಕಡಲಿನ ಮೇಲೆ ಪ್ಯಾರಾ ಸೈಲಿಂಗ್ ಮಾಡುವಾಗ ಒಂದಿಷ್ಟಾದರೂ ಹೆದರಿದ್ದರೆ ಕೇಳಿ! ಅರೆ ನಾನು ಈ ಭಯವನ್ನು ಗೆದ್ದೆ ಎನ್ನುವ ಸೊಕ್ಕಿದ್ದದ್ದು ಮತ್ತೆ ಮಹಡಿಯ ಮೇಲಿಂದ ನೆಲ ನೋಡುವವರೆಗೆ ಮಾತ್ರ… ಆಮೇಲೆ ಯೋಚಿಸಿದಾಗ ಅರ್ಥವಾಗಿದ್ದು, ಬಹುಶಃ ಪ್ಯಾರಾ ಸೈಲಿಂಗ್ ನಿಂದ ಬಿದ್ದರೆ ನೇರ ಸಮುದ್ರದ ಮಡಿಲಿಗೆ ಎನ್ನುವ ಯೋಚನೆಯೇ ಒಂದೇ ಸಮಯಕ್ಕೆ ಧೈರ್ಯವನ್ನೂ, ನಿರೀಕ್ಷೆಯನ್ನೂ ಹುಟ್ಟಿಸಿತ್ತೇನೋ ಎಂದು!
ಮೊನ್ನೆ ಮೊನ್ನೆ ಹೀಗೆ ಒಂದು ಪಯಣ ಪಾಂಡಿಚೆರಿಯ ಕಡೆಗೆ, ಕಡಲಿರುವ ಊರಿಗೆ. ಐದಾರು ಗಂಟೆಗಳ ಪಯಣ ಎಂದು ನಮ್ಮದೇ ಗಾಡಿಯಲ್ಲಿ ಡ್ರೈವ್ ಮಾಡುತ್ತಾ ಹೋಗಿದ್ದು. ನಡುವೆ ಎಲ್ಲೋ ರಸ್ತೆ ಕೆಟ್ಟು ಪಯಣ ಎಂಟು ಗಂಟೆಗಳಷ್ಟು ಹಿಗ್ಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಎಲ್ಲೂ ಬೇಸರವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ, ಗುರಿಯನ್ನು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಪಯಣವನ್ನೂ ಅನುಭವದ ಖಾತೆಗೆ ಸೇರಿಸಿದರೆ ಯಾವುದೇ ಪಯಣ ಮತ್ತಷ್ಟು ಸುಂದರವಾಗುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವುದು ನನ್ನ ದೃಢವಾದ ನಂಬಿಕೆ. ದಿನಚರಿಯ ಧಾವಂತದಲ್ಲಿ, ಗಡಿಯಾರದ ಕ್ಷಣ, ನಿಮಿಷ, ಗಂಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಹರಿದು ಹಂಚಿ ಹೋಗುವ ಸಮಯ ಇಡಿಯಾಗಿ ನಮ್ಮ ಕೈಗೆ ಅಲ್ಲಿ ಸಿಗುತ್ತದೆ. ಗಾಡಿಯ ನಾಲ್ಕು ಬಾಗಿಲುಗಳ ಒಳಗಿನ ಜಗತ್ತು ಒಂದು ಮಿತಿಯೂ ಹೌದು, ಸಾಧ್ಯತೆಯೂ ಹೌದು. ಹಾಗಾಗೇ ಬೇಕಾದವರ ಜೊತೆಗಿನ ಯಾವ ಧೀರ್ಘ ಪಯಣವೂ ನನಗೆ ಧೀರ್ಘವಲ್ಲ!

ಹೊರಡುವ ಹಿಂದಿನ ದಿನ ಅಲ್ಲೆಲ್ಲಾ ಮೋಡ ಕವಿದ ವಾತಾವರಣ ಎಂದು ನನ್ನ ತಂಗಿ ತಳಮಳಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದರೆ ನಾನು ಗುಟ್ಟಾಗಿ ಮನದೊಳಗೆ ಸೀಟಿ ಹೊಡೆಯುತ್ತಿದ್ದೆ. ’ಮಳೆ ಬರಲಿ, ಮಳೆ ಬರಲಿ…’ ಎನ್ನುವ ಹಾಡನ್ನು ರಿಪೀಟ್ ಮೋಡ್ ನಲ್ಲಿ ಮನಸ್ಸು ಹಾಡುತ್ತಿತ್ತು. ಮೋಡ ಕವಿದ ವಾತಾವರಣ ನಾವು ಪಾಂಡಿ ಸೇರಿ, ಹೋಟಲಿಗೆ ಚೆಕ್ ಇನ್ ಆಗಿ, ಪಕ್ಕದಲ್ಲೇ ಇದ್ದ ಸಮುದ್ರದೆಡೆಗೆ ಹೆಜ್ಜೆ ಹಾಕುವಷ್ಟರಲ್ಲಿ ದಟ್ಟವಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಕಡಲಿನ ಕೈ ಬೆರಳುಗಳು ಅಂಗಾಲ ಮಿದುವನ್ನು ಸ್ಪರ್ಷಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತ್ತಷ್ಟೇ, ಸಣ್ಣಗೆ ಹನಿ ಶುರುವಾಯಿತು. ನಾನು ಆಗಸದತ್ತ ದೃಷ್ಟಿ ನೆಟ್ಟು ಕಾಯುತ್ತಲೇ ಇದ್ದೆ. ’ಬಾ ಮಳೆಯೇ ಬಾ, ಇನ್ನಷ್ಟು ಬಿರುಸಾಗಿ ಬಾ’ ಎಂದು ನನಗೆ ಬೇಕಾದಂತೆ ಪದಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದೆ. ಬಂತು ಮಳೆ, ’ಕಡಲಗೆ ಬಂತು ಶ್ರಾವಣ, ಕುಣಿಧಾಂಗ ರಾವಣ’ ಎನ್ನುವ ಬೇಂದ್ರೆಯಜ್ಜನ ಕವನದ ಸಾಲಿನಂತೆ ಮಳೆ ಕಡಲಿನ ಒಡಲಿನ ಮೇಲೆ ರುದ್ರ ನರ್ತನ ನಡೆಸಿತ್ತು. ಹತ್ತು ತಲೆಗಳ, ಇಪ್ಪತ್ತು ತೋಳುಗಳ ರಾವಣ ಕಡಲನ್ನು ತನ್ನೆಲ್ಲಾ ಕಣ್ಣುಗಳಿಂದ, ಬಾಹುಗಳಿಂದ ಅಪ್ಪಿಕೊಂಡು ಪ್ರೇಮಿಸಿದಂತೆ.  ಯಾವಾಗಲೂ ನನ್ನ ಕಲ್ಪನೆಯಲ್ಲಿ ’ಅವನಾಗಿದ್ದ’ ಕಡಲು ಮೊದಲ ಸಲ ’ಅವಳಂತೆ’ ಕಂಡಿದ್ದಳು.  ಬೊಗಸೆ ತುಂಬಾ ಹೂವಿನ ಪಕಳೆಗಳನ್ನು ಹಿಡಿದ ಬಾನು ಕಡಲಿನ ಮೇಲೆ ತೆರೆ ತೆರೆಯಾಗಿ ಮಳೆ ಸುರಿಯುತ್ತಿದ್ದರೆ, ಒಂದೊಂದು ಹನಿಯೂ ಕಡಲನ್ನು ತಾಕಿದೊಡನೆ ಮುತ್ತಾಗಿ ಕುಣಿಯುತ್ತಿತ್ತು. ಒಂದೊಂದು ಮುತ್ತಿಗೂ ಮಳೆಯ ಆವೇಶ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿದ್ದಂತೆ, ಕಡಲಿನ ತಲ್ಲಣವೂ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಕಡಲಿನ ತೆರೆಗಳಿಗೆ ನಮ್ಮನ್ನೊಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡ ನಿಂತ ಆ ಕ್ಷಣಗಳಲ್ಲಿ ಕಡಲಿನ ಸೆಳೆತ, ಮಳೆಯ ಚುಂಬನ ನಮ್ಮೊಳಗೆ ಒಂದೊಂದು ಕಡಲನ್ನು ಹುಟ್ಟು ಹಾಕುತ್ತಿತ್ತು. ಆ ದಿವ್ಯಕ್ಷಣಗಳಲ್ಲಿ ’ಅಲೆ ಬಂದು ಸೆಳೆಯುವುದು ನಿನ್ನೊಲುಮೆಯರಮನೆಗೆ, ಒಳಗಡಲ ರತ್ನ ಪುರಿಗೆ’ ಹಾಡು ಕಡಲ ಅಲೆಗಳ ಬೆರಳುಗಳಲ್ಲಿ ನಿಜವಾಗುತ್ತಿತ್ತು.
ಆಗಾಗ ಮಳೆ ಮತ್ತು ಕಡಲ ಸ್ಪರ್ಶಕ್ಕೆ ಕಂಪಿಸಿದ ಕಡಲಂಚು ರೋಮಾಂಚನಗೊಂಡಂತೆ ಮಿಂಚೊಂದು ಆಗಸದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿ ಕಡಲಿನ ಒಡಲೊಳಗೆ ಧುಮ್ಮಿಕ್ಕುತ್ತಿತ್ತು. ’ಎಲ್ಲೋ ನಿನ್ನ ಜಗದ ದೇಶ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿರುವ ನಿನ್ನಲ್ಲಿ ಕವನದ ಸಾಲೊಂದು ಹೊಳೆದು ನಿನಗೆ ನನ್ನ ನೆನಪಾದಂತೆ’ ಮಿಂಚು ಮಿಂಚುತ್ತಿತ್ತು.
’ಕರೆಯುತ್ತದೆ, ಕರಗಿಸುತ್ತದೆ,
ನೀರಾಗಿಸುತ್ತದೆ,
ಕೊಟ್ಟದ್ದೆಲ್ಲವ ಮುತ್ತಿಟ್ಟು
ಮರಳಿಸುತ್ತದೆ ಕಡಲು,
ಬಾ ಗೆಳೆಯ ಒಮ್ಮೆ ಮುಳುಗಿಸು ನನ್ನ…’ ಕಡಲಿಗಿಳಿದಾಗ ಮನಸ್ಸೂ ಕಡಲೇ..
ಹುಣ್ಣಿಮೆಯ ಕಡಲನ್ನು ಕಂಡಿಲ್ಲ ನಾನು, ಆದರೆ ಆ ಭೋರೆಂದು ಸುರಿಯುವ ಮಳೆಯಲ್ಲಿ ನಾ ಕಂಡ ಕಡಲು ಮತ್ತು ಆ ಕಡಲ ಸ್ಪರ್ಶದಿಂದಲೇ ನನ್ನೊಳಗೆ ಹುಟ್ಟಿದ ಮತ್ತೊಂದು ಕಡಲನ್ನು ನಾನೆಂದಿಗೂ ಮರೆಯಲಾರೆ. ಆ ರಾತ್ರಿಯಿಡೀ ಎದೆಯಲ್ಲಿ, ಕಣ್ಣಲ್ಲಿ, ಕಿವಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಡಲು ತುಯ್ಯುತ್ತಿತ್ತು.
ಕಡಲಿನ ಅಸೀಮತೆಯೇ ಅದರ ಹಿರಿಮೆ ಎಂದುಕೊಂಡಿದ್ದ ನನಗೆ ಕಡಲ ಸೀಮಾರಾಹಿತ್ಯವೇ ಒಂದು ಮಿತಿ ಎಂದು ಅನಿಸುವಂತೆ ಮಾಡಿದ್ದು ಗುಲ್ಜಾರ್. ಎಂದೋ ಓದಿ ಮರೆತ ಗುಲ್ಜಾರರ ಒಂದು ಕವಿತೆ ನನಗೆ ನೆನಪಾಯಿತು.  ಆ ಕವಿತೆಯ ಹೆಸರು ನೆನಪಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಕವಿತೆಯಲ್ಲಿ ಅವರು ಸಂಬಂಧಗಳು ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಪಾತ್ರಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಬರೆದಿದ್ದರು. ’ಕೆಲವು ಸಂಬಂಧಗಳು ಸರೋವರದ ಹಾಗೆ, ಅವು ನಿಂತಲ್ಲೇ ನಿಂತಿರುತ್ತವೆ, ಅವಕ್ಕೆ ಸೀಮೆಗಳು ನಿಶ್ಚಿತವಾಗಿರುತ್ತವೆ, ದಡಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಗೊಂದಲವಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಇನ್ನೂ ಕೆಲವು ಸಂಬಂಧಗಳು ಕಡಲಿನ ಹಾಗೆ.. ಅವಕ್ಕೆ ದಂಡೆಗಳಿದ್ದರೂ ಸೀಮೆಗಳಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಅವು ಎಲ್ಲಿಗೂ ಹರಿಯುವುದಿಲ್ಲ, ಹಾಗೆಂದು ದಡ ತಲುಪಿದ ನಿಶ್ಚಿಂತತೆಯೂ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಕಡಲ ದಂಡೆಗಳಿಗೆ ಅನಿಶ್ಚಯತೆ ತಪ್ಪುವುದೇ ಇಲ್ಲ. ಕೆಲವು ಸಂಬಂಧಗಳು ಮಾತ್ರ ನದಿಯ ಹಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಅದು ಹರಿಯುತ್ತಾ ಹೋಗುತ್ತದೆ, ಹಾಗೆ ಹೋಗ ಹೋಗುತ್ತಲೇ ತನ್ನ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಕಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾ ಹೋಗುತ್ತದೆ. ಜೀವನವನ್ನು ಕಟ್ಟುತ್ತಾ ಹೋಗುತ್ತದೆ’ ಹೀಗೆ ಅರ್ಥ ಬರುವ ಹಾಗೆ ಆ ಕವಿತೆ ಇತ್ತು. ಆ ಕವಿತೆ ನೆನಪಾದಾಗಿನಿಂದ ಕಡಲನ್ನು ಕಂಡರೆ ಅನುಕಂಪವಾಗುತ್ತದೆ, ಪ್ರೀತಿಯಾಗುತ್ತದೆ, ಹೆದರಿಕೆಯೂ ಆಗುತ್ತದೆ.
ತೆರೆಗಳ ಮೇಲೆ ಆಡುವವರಿಗೆ, ದಂಡೆಯಲ್ಲಿ ನಿಂತು ನೋಡುವವರಿಗೆ ಕಡಲು ಕಣ್ಣಿನ ಹಬ್ಬ ಮಾತ್ರ. ಕಡಲಿಗಿಳಿದಾಗ, ಅಲೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೆಜ್ಜೆ ಹಾಕಿದಾಗ, ಕಡಲಿನ ಅಬ್ಬರದ ಜೊತೆ ಜೊತೆಯಲ್ಲೇ ಕಡಲಿನ ಮೌನವನ್ನೂ ಆಲಿಸಿದಾಗ, ಸೋಸದೆ, ಆರಿಸದೆ, ವಿಂಗಡಿಸದೆ ಅಪ್ಪಿಕೊಂಡಾಗ, ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಾಗ ಕಡಲನ್ನು ಬಹುಶಃ ಕಡಲಿನಂತೆಯೇ ಪ್ರೀತಿಸಬಹುದೇನೋ.. ಕಡಲಿನ ಬಗ್ಗೆ ಎಂದೂ ಕಡಿಮೆಯಾಗದ ಪ್ರೀತಿಯನ್ನು ನೆನೆದಾಗೆಲ್ಲಾ ಈ ಸಾಲುಗಳು ನೆನಪಾಗುತ್ತವೆ…
’ಅವನು ಕಡಲು, ನಾನು ದ೦ಡೆ
ಪ್ರತಿಬಾರಿ ಬಳಿಸಾರಿ, ಭೋರ್ಗರೆದು,
ಆವರಿಸಿ ಮರಳುವಾಗಲೂ
ನನ್ನಲ್ಲಿನ ನನ್ನನ್ನು ಇಷ್ಟಿಷ್ಟೇ
ತನ್ನೊ೦ದಿಗೆ ಒಯ್ಯುವ ಅವನ
ತೋಳುಗಳಲ್ಲಿ ಸಾವಿನ ಅ೦ಜಿಕೆ,
ಬದುಕಿನ ಆಕರ್ಷಣೆ…’