ಸಂಯುಕ್ತ ಪುಲಿಗಳ್ 

ಓದಬೇಕು…..ಓದ….ಬೇಕು….ಎಂಬುದನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವಷ್ಟರಲ್ಲಿ ಹತ್ತುಬಾರಿಯಾದರೂ “ಅವಧೇಶ್ವರಿ”ಯ ಬಗ್ಗೆ ಕಂಡು ಕೇಳಿದ್ದೆ. “ರಾಜಕೀಯ”ವೆಂದರೆ ಕಹಿಯೇ ಎಂಬ ಅನುಭವಕ್ಕೆ ತುತ್ತಾಗಿ, ’ವೇದಕಾಲೀನ ರಾಜಕೀಯ ಕಾದಂಬರಿ’ ಎಂಬ ವಿವರಣೆಯನ್ನು ನೋಡಿಯೇ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಪಕ್ಕಕ್ಕಿಟ್ಟಿದ್ದೆ. ಸ್ನೇಹಿತರು “ಅವಧೇಶ್ವರಿಯನ್ನು ಓದಿದ್ದೀರಾ?” ಎಂದು ಕೇಳಿದ ಮೇಲೆ ನಿಧಾನಿಸಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ ಓದು ಕೊನೆಯ ಪುಟದವರೆಗೂ ನಿಲ್ಲಲೇ ಇಲ್ಲ.
ಇಟ್ ಈಸ್ ಎ ಜರ್ನಿ. ಯಾವುದೋ ಒಂದು ಕಾಲಘಟ್ಟಕ್ಕೆ ನಮ್ಮನ್ನೊಯ್ದು ವಿವಿಧ ಬಗೆಯ ಒಗರು, ಒಗಟು, ಒನಪುಗಳಲ್ಲಿ ನಮ್ಮನ್ನದ್ದಿ ತೇಲಿಸಿ ಮುಳುಗಿಸುವ ಕಾದಂಬರಿ ಅವಧೇಶ್ವರಿ.
ಅವಧೇಶ್ವರಿ ೧೯೮೭ರಲ್ಲಿ ಮೊದಲು ಪ್ರಕಟವಾದದ್ದು. ೧೯೮೮ರಲ್ಲಿ ಈ ಕೃತಿಗೆ ಕೇಂದ್ರ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ದೊರೆತಿದೆ. ಈ ಕೃತಿಯನ್ನು ವೇದಕಾಲೀನ ರಾಜಕೀಯ ಕಾದಂಬರಿ ಎಂದು ಲೇಖಕ ಶಂಕರ ಮೊಕಾಶಿ ಪುಣೇಕರ್ ಅವರು ಕರೆದಿದ್ದಾರೆ.
ಪುರುಕುತ್ಸ, ಪುರುಕುತ್ಸಾನಿ, ತ್ರಸದಸ್ಯು, ವೃಶಜಾನ, ಶಂಬರಾಸುರ ಮುಂತಾದ ಪಾತ್ರಗಳು ಋಗ್ವೇದದಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ ಎಂದು ಲೇಖಕರು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತಾರೆ. ಯಗ್ನ-ಯಾಗಾದಿಗಳು, ಋಷಿಗಳು, ರಾಜರು ಮುಂತಾದ ವಿವರಣೆಗಳಿಂದ ವೇದಕಾಲದ ವಾತಾವರಣವನ್ನು ತೋರಿಸಲೆತ್ನಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಕಾದಂಬರಿಯನ್ನು ಓದುತ್ತಾ ಹೋದಂತೆ, ಪುರುಕುತ್ಸನ ಖಿನ್ನತೆ, ಪುರುಕುತ್ಸಾನಿಯ ಚಾಣಾಕ್ಷತೆ, ತಾರ್ಕ್ಷ್ಯನ ದಕ್ಷತೆ, ತ್ರಸದಸ್ಯುವಿನ ತಿಳಿಯದ ಅಸ್ಮಿತೆ ಇವೆಲ್ಲವೂ ನಮಗೆ ಒಂದು ವಿಭಿನ್ನ ಮಾಯಾಲೋಕದ ಪರಿಚಯವನ್ನೇ ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ.
“ಶ್ರೀರಾಮನ ಅಯೋಧ್ಯೆ ಕುಗ್ರಾಮವಾಯಿತು” ಎಂಬ ಸೂಚನೆಯಿಂದಲೇ ಕಥೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಪುರುಕುತ್ಸ ಮಹಾರಾಜನ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯವು ನಲುಗುತ್ತಿತ್ತು. ಪುರುಕುತ್ಸ ಲೋಲುಪ, ಸುಖಭೋಗದಲ್ಲೇ ತನ್ನ ರಾಜ್ಯಭಾರವೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಮುಳುಗಿಸಿಬಿಟ್ಟಿದ್ದ. ಸೂರ್ಯವಂಶದ ಪದ್ಧತಿಯಂತೆ ಪುರುಕುತ್ಸನ ವಿವಾಹ ತಂಗಿ ನರ್ಮದಾ ಪುರುಕುತ್ಸಾನಿಯೊಂದಿಗೆ ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲೇ ಜರುಗಿಹೋಗಿತ್ತು. ರಾಜ್ಯಭಾರವು ಹೊರಗಿನವರಿಗೆ ಹೋಗಬಾರದೆಂಬ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಇದಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಪುರುಕುತ್ಸನಿಗೆ ತನ್ನ ತಂಗಿಯನ್ನು ಹೆಂಡತಿ ಎಂದು ಭಾವಿಸಲು ಕೊನೆಯವರೆಗೂ ಸಾಧ್ಯವೇ ಆಗಲಿಲ್ಲ.
ಒಬ್ಬ ಸಮರ್ಥ ರಾಣಿಯಾಗಲು ಅಗತ್ಯವಾದ ಧೈರ್ಯ, ಚಾಣಾಕ್ಷತನ, ಜ್ಞಾನ, ರಾಜ್ಯಪ್ರಜ್ಞೆ, ಪ್ರೀತಿ, ವಿಶ್ವಾಸ ಎಲ್ಲವೂ ಪುರುಕುತ್ಸಾನಿಯಲ್ಲಿ ಮೈಗೂಡಿ ಪುರುಕುತ್ಸನ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಹಾದಿತಪ್ಪುತ್ತಿದ್ದ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಒಂದು ಸ್ಥಿಮಿತಕ್ಕೆ ತರುತ್ತಾಳೆ. ಆದರೆ ದಾಂಪತ್ಯ, ಸಖ್ಯದ ಸುಖವೊಂದು ಮಾತ್ರ ಅವಳಿಗೆ ನಿಲುಕದಾದದ್ದಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ರೀತಿಯಾಗಿಯೇ ರಾಜಮನೆತನದ ಈ ವಿಶೇಷ ಪದ್ಧತಿಯು ನಂದಿಹೋಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಕಥೆ ಹೇಳುತ್ತದೆ.
ರಾಣಿ ಪುರುಕುತ್ಸಾನಿಯು ಈ ಕಥೆಯುದ್ದಕ್ಕೂ ನಮ್ಮ ಗಮನ ಸೆಳೆಯುತ್ತಾಳೆ. ಪತಿಯ ಭೋಗಜೀವನವನ್ನು ತಿಳಿದರೂ ಅದಕ್ಕೆ ಭಂಗಬಾರದಂತೆ, ಅದಕ್ಕೆ ಸಹಾಯಕವಾಗುವಂತೆಯೇ ಉಪಾಯ ಮಾಡಿ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಕಾಯುತ್ತಾಳೆ. ತನ್ನ ನಂತರದ ರಾಜ್ಯಭಾರಕ್ಕಾಗಿ ಮಗನನ್ನು ಪಡೆಯಲು ನಿಯೋಗ ಪದ್ಧತಿಗೆ ಒಪ್ಪುತ್ತಾಳೆ. ಈ ಎಲ್ಲ ನಿರ್ಣಯಗಳನ್ನೂ ಎಷ್ಟು ಚಾಣಾಕ್ಷತೆಯಿಂದ ಮಾಡುತ್ತಾಳೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಪುಣೇಕರರು ಆಕರ್ಷಕವಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ನಿಯೋಗದ ಘಟನೆಯನ್ನು ಕಟ್ಟಿಕೊಟ್ಟಿರುವ ರೀತಿಯನ್ನು ಓದಿಯೇ ಸವಿಯಬೇಕು.
ಸಮರ್ಥ ಕ್ಷತ್ರಿಯೆ ಎನಿಸಿಕೊಂಡ, ನಿಯೋಗವನ್ನು ರಾಜಕೀಯವಾಗಿ ಅಷ್ಟೇ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡ ಪುರುಕುತ್ಸಾನಿಯೂ ಸಹ ಆ ಕ್ಷಣಕ್ಕೆ ಒಬ್ಬ ಸಾಧಾರಣ ಹೆಣ್ಣಾಗಿ ಸಂವೇದನೆಗೆ ಒಳಪಟ್ಟು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಮೊದಲಿಗೆ ಕಾಲಿಗೆರಗಿ ರಾಣಿ ಎಂದು ಭಕ್ತಿ ತೋರಿದ ಸಿಂಹಭಟ್ಟನೆಂಬ ಮಧ್ಯವಯಸ್ಸಿನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನೂ ಕ್ಷಣಗಳಲ್ಲೇ ಕಾಮಪ್ರಚೋದಿತ ಗಂಡಾಗಿ ಉನ್ಮತ್ತನಾಗುತ್ತಾನೆ. ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಅವರಿಬ್ಬರಿಗೂ ಈ ವಿಚಾರ ತಿಳಿದರೂ ಅದನ್ನು ಹೊರತೋರಗೊಡದಂತೆ ನಿಭಾಯಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇಂತಹ ಅತಿಸೂಕ್ಷ್ಮ ವಿವರಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ವಿವರಿಸದೆಯೇ ಚಿತ್ರಿಸಿರುವ ಭಾಷಾಕೌಶಲವನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದಾಗಿದೆ.
ನಂತರದ ಕಥೆಯಾದ ಸಿಂಹಭಟ್ಟನ ಹುಚ್ಚು, ಕಾಮಾತಿರೇಕ ಇವೆಲ್ಲವೂ ಉತ್ಪ್ರೇಕ್ಷೆ ಅಥವಾ ಅನಗತ್ಯವಾದ ವಿವರವೆನಿಸುತ್ತದೆ. ಲೀಲಾಜಾಲವಾದ ಕಥೆಯ ನಡುವೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಬಿಕ್ಕಳಿಕೆಯಂತೆ ತೋರಗೊಂಡರೂ ಹೆಚ್ಚು ತೊಡಕಿಗೆ ಆಸ್ಪದವಿಲ್ಲ. ಪುರುಕುತ್ಸಾನಿ, ಚತುರ್ವೇದ ಪಾರಂಗತನಾದ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಸಿಂಹಭಟ್ಟನಿಂದ ನಿಯೋಗದಲ್ಲಿ ಪುತ್ರನನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾಳೆ. ಆ ಮಗುವೇ ತ್ರಸದಸ್ಯು. ತಾರ್ಕ್ಷನ ಸಹಾಯದಿಂದ ಆ ಮಗನನ್ನು ಒಬ್ಬ ಸಮರ್ಥ ರಾಜನಾಗಿಸಲು ಸಫಲಳಾದರೂ ಸಮಾಜದಿಂದ ಅವನ ಮಾನಸಿಕ ಬಳಲಿಕೆಯನ್ನು ಕಾಪಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುವುದಿಲ್ಲ.
ಸಮಾಜ, ರಾಜಕೀಯ, ಧರ್ಮ ಎಂಬಂತಹ ಚೌಕಟ್ಟುಗಳಿಗೆ ಮಣಿದು ಅದರ ಕಾರಣಕರ್ತರಾಗಿ ಅಥವಾ ಬಲಿಯಾಗಿ, ಕಥೆಯ ಎಲ್ಲಾ ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರಗಳೂ, ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ಮಾನಸಿಕ ತೊಳಲಾಟದಲ್ಲಿ ಸಿಲುಕುವ ರೀತಿಯನ್ನು ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿ, ವಿಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಆ ವಿಕ್ಷಿಪ್ತತೆಯೂ ಕಥೆಯ ವಾತಾವರಣಕ್ಕೆ ಪೂರಕವಾದ ಹೊದಿಕೆಯ ಹೊಲಿಗೆಯಾಗಿ ಬೆಸೆದಿರುವಲ್ಲಿ ಪುಣೇಕರರ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಗುರುತಿಸಬಹುದು.
ಪುರುಕುತ್ಸನು ತನ್ನ ಖಿನ್ನತೆಗೆ ತಾನೇ ಬಲಿಯಾದರೆ, ಪುರುಕುತ್ಸಾನಿ ತನ್ನ ಖಿನ್ನತೆಯಿಂದ ವಿಮುಖವಾಗಿ ಸೃಜನಶೀಲಳಾಗುತ್ತಾಳೆ. ಈ ವಿಚಾರವು ಒಂದು ಸಹಜ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಎಂಬಂತೆಯೇ ಚಿತ್ರಿಸಿರುವ ಪುಣೇಕರರ ಹೆಣ್ಣು ಮನಸ್ಸು ಮೆಚ್ಚುಗೆಯಾದ ವಿಚಾರ. ಇನ್ನು ತ್ರಸದಸ್ಯುವಿನ ಖಿನ್ನತೆಯು ಓದುಗರನ್ನು ಗಾಢವಾಗಿಯೇ ಸೆಳೆಯುತ್ತದೆ. ತ್ರಸದಸ್ಯುವಿನ ಜನ್ಮ ರಹಸ್ಯವು ಹಂತ ಹಂತವಾಗಿ ಬಯಲಾಗುತ್ತಾ ಹೋದಂತೆ, ಲೇಖಕರೇ ಹೇಳಿರುವಂತೆ, “ಹ್ಯಾಮ್ಲೆಟ್ಟಿನಂತೆ ತೀವ್ರ ಐಡೆಂಟಿಟಿ ಕ್ರೈಸಿಸ್ ಗೆ ಬಲಿಯಾಗುತ್ತಾನೆ”.
ರಾಜನಲ್ಲದ, ಕ್ಷತ್ರಿಯನಲ್ಲದ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನ ಮಗ ಎಂದು ಹೀಗಳೆಯುವ ವೃಶನಿಗೆ ತ್ರಸದಸ್ಯು ಸಾಂಕೇತಿಕವಾದ ಎರಡು ಸೀಲುಗಳಲ್ಲಿ ಉತ್ತರಕೊಟ್ಟಿರುತ್ತಾನೆ. “ಒಂದು, ದೊಡ್ಡ ಆನೆಯೊಂದು ದೀನ ಮುಖದಿಂದ ಎರಡು ಚೇಳುಗಳ ಕುಟುಕು ಸಹಿಸುತ್ತಿದೆ. ಇನ್ನೊಂದು, ಕಾಡುಮಿಕವು ಎರಡು ನಕ್ಷತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಣ್ಣು ಸಿಕ್ಕಿಸಿ ಬೀಸುಗಾಲಿನಿಂದ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ. ಬೆನ್ನಟ್ಟಿದ ಎರಡು ಚೇಳುಗಳು ಹಿಂದೆ ಬಿದ್ದಿವೆ. ಒಬ್ಬ ಹುಡುಗ ಮಧ್ಯೆ ನಿಂತಿದ್ದಾನೆ. ಎರಡರ ಮೇಲೂ ಲಿಪಿ ಇಲ್ಲ. “ವೃಶಜಾನ” ಹೆಸರಿನಿಂದ ಶ್ಲೇಷೆ ಮಾಡೀ, ಅವನನ್ನು “ವೃಶ್ಚಿಕ”ವೆಂದು ವ್ಯಂಗ್ಯಾರ್ಥ ಬರುವಂತೆ ಮೂಕಚಿತ್ರ ತೋರಿಸಿದ್ದಾನೆ. ಇದನ್ನು ವೇದಕಾಲದ ಶ್ರೇಷ್ಠ ವ್ಯಂಗ್ಯಚಿತ್ರವೆಂದು ಅರ್ಥೈಸಬಹುದು” ಎಂದು ತಮ್ಮ ಮುನ್ನುಡಿಯಲ್ಲಿ ಪುಣೇಕರರೇ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಕಾದಂಬರಿಯಲ್ಲಿ ಬರುವ ಎಲ್ಲಾ ಪಾತ್ರಗಳೂ ಅದ್ಭುತವಾಗಿ ಚಿತ್ರಿತವಾಗಿದೆ. ಪುರುಕುತ್ಸಾನಿ, ತ್ರಸದಸ್ಯು, ಸಿಂಹಭಟ್ಟ, ಭೀಮಭಟ್ಟ, ತಾರ್ಕ್ಷ್ಯ, ವೃಶಜಾನ, ಋಷಭ ಮುನಿ, ವಾಮದೇವ, ಕಾಲಿಯಾ, ಯಾದವೀದೇವಿ, ದುರ್ಗಸಿಂಹ ಮೊದಲಾದ ಪಾತ್ರಗಳು ಓದಿನ ಕುತೂಹಲ, ಬಿಗಿತವನ್ನು ಕಾಪಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಅಂತ್ಯದವರೆಗೂ ಸಾಗುತ್ತದೆ. ಜೀವನದ ಬಗೆಗಿನ ತಾತ್ವಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು, ಜಿಜ್ಞಾಸೆಗಳನ್ನು ಬಿಂಬಿಸುವಲ್ಲಿ ಲೇಖಕರ ಒಳನೋಟ ಗಮನಾರ್ಹವಾದದ್ದು.
ಯಾದವೀದೇವಿ, ಋಷಭಮುನಿಗಳ ಸಂಭಾಷಣೆ ನನಗೆ ತುಂಬ ಗಮನ ಸೆಳೆದ ಅಂಶ. “ನೀನು ಕೇಳಿದ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು ಬದುಕಿನ ಮೂಲ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು. ಕ್ಷಣಕ್ಷಣಕ್ಕೆ ಮನುಷ್ಯನಿಗೆ ಎದುರಾಗುತ್ತವೆ. ಅವುಗಳಿಗೆ ಉತ್ತರಗಳಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಉತ್ತರ ಕೊಡದಿದ್ದರೆ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಸಮಾಧಾನವಾಗದು. ಅದಕ್ಕಾಗಿ ನನ್ನಂಥ ಕೀರ್ತನಕಾರರು ಏನಾದರೊಂದು ಉತ್ತರ ಹುಡುಕಿ ಇಟ್ಟಿದ್ದೇವೆ. ಪ್ರಾರಬ್ಧ, ಸಂಚಿತ, ಪೂರ್ವಜನ್ಮದ ಪಾಪ – ಹೀಗೆ ಕತೆಗಳನ್ನು ಹುಟ್ಟಿಸುತ್ತೇವೆ. ಇವು ಕಂತೆಗಳಲ್ಲ; ಸತ್ಯಗಳೂ ಅಲ್ಲ. ನಿನ್ನ ಪಾಲಿಗೆ ಈ ಜೀವನ ಬಂದಿದೆ; ಅದನ್ನು ಎಷ್ಟು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತೀ, ಅದರ ಮೇಲೆ ನಿನ್ನದೇ ಕಲ್ಯಾಣ ನಿಂತಿದೆ; ನೀನು ಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದರೆ ಅದರ ಉದ್ದೇಶ ತಿಳಿದು ಸನ್ಮಾರ್ಗದಿಂದ ನಿನ್ನ ವರ್ತಮಾನವನ್ನು ರೂಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿ; ನೀನು ಜ್ಞಾನಿಯಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಇಂಥ ಕಾಲ್ಪನಿಕ ಭೀತಿಗಳ ಜಾಲ ಒಡ್ಡಿ ಧರ್ಮವು ನಿನ್ನನ್ನು ಸನ್ಮಾರ್ಗಕ್ಕೆ ಎಳೆಯುತ್ತದೆ” ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಋಷಭ ಮುನಿಗಳು.
ಬದುಕಿನ ಕೌತುಕಮಯ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೆ “ಏನಾದರೊಂದು ಉತ್ತರ”ವನ್ನು ನಾವು ಹುಡುಕಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಲೇ ಬಂದಿದ್ದೇವೆ. ಬಹುಶಃ ಅದರಿಂದಲೇ ಬದುಕಿದ್ದೇವೆ ಎಂಬ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಗ್ರಹಿಕೆಯನ್ನು ಲೇಖಕರು ಇಲ್ಲಿ ಬಿಂಬಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇಂತಹ ತಾತ್ವಿಕ ಹೊಳಹುಗಳು ಕಥೆಯುದ್ದಕ್ಕೂ ಕಂಡು ಬರುತ್ತದೆ. ತಾರ್ಕ್ಷ್ಯ ಮತ್ತು ತ್ರಸದಸ್ಯುವಿನ ಮಾತುಕಥೆ, ಪುರುಕುತ್ಸಾನಿ ಮತ್ತು ತಾರ್ಕ್ಷ್ಯನ ಸಂಭಾಷಣೆ ಇವೆಲ್ಲವೂ ಇದೇ ರೀತಿಯ ನಿದರ್ಶನಗಳಾಗಿವೆ.
ಒಂದು ಕಾಲಘಟ್ಟದ ರಾಜಕೀಯ – ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಥೆಯಾದ ಅವಧೇಶ್ವರಿಯು ಕಾಲಾತೀತವಾಗಿ, ಪ್ರತಿ ಓದುಗನಿಗೂ ತಮ್ಮದೇ ಕಥೆ, ತಮ್ಮದೇ ಪಾತ್ರ ಎನಿಸುವಷ್ಟು ಹತ್ತಿರವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬುದು ಕಾದಂಬರಿಯ ವಿಶೇಷತೆ. ಲೇಖಕರು ಈ ಕಥೆಯನ್ನು ವೇದಕಾಲೀನ ಘಟನೆಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೂ, ಅದಕ್ಕೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಆಧಾರ ಗ್ರಂಥಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ್ದರೂ “ಈ ಯತ್ನವನ್ನು ಕಾದಂಬರಿಯಾಗಿಯೇ ಓದಬೇಕು, ಸಂಶೋಧನೆಯೆಂದಲ್ಲ – ಎಂದು ಬೇಡುತ್ತೇನೆ” ಎಂದು ಮುನ್ನುಡಿಯಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ಇದು ಒಂದು ಕಥೆಯೇ ಸಂಶೋಧನೆಯೇ ಎಂದು ತರ್ಕಿಸುವ ಮುನ್ನವೇ “ಅವಧೇಶ್ವರಿ” ನಮ್ಮನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸೆಳೆದುಕೊಂಡು ಆ ಕಾಲಘಟ್ಟದ ಎಲ್ಲ ಪಾತ್ರಗಳ ನಡುವೆ ನಿಲ್ಲಿಸಿ ಘಟನೆಗಳ ಭಾಗವಾಗಿಸಿಬಿಡುತ್ತದೆ ಎಂಬುದಂತೂ ತರ್ಕಾತೀತವಾದ ವಿಷಯ.