ಬಸವರಾಜ ಕೋಡಗುಂಟಿ ಅವರು ಕಲಬುರ್ಗಿಯ ಕೇಂದ್ರೀಯ

ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಸಹಾಯಕ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರು.

ಭಾಷೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ವಿಭಿನ್ನ ನೆಲೆಯಿಂದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ನಡೆಸುತ್ತಿರುವವರು.

ಬಹು ಚರ್ಚೆಯಲ್ಲಿರುವ ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿ ಬದಲಾವಣೆ ಪ್ರತಿಪಾದಕರು.

‘ಅವಧಿ’ಯ ಆಹ್ವಾನದ ಮೇರೆಗೆ ಬಸವರಾಜ ಕೋಡಗುಂಟಿ ಅವರು

ಕರ್ನಾಟಕದ ಎಲ್ಲಾ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಇರುವ ಭಾಷಾ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯತ್ತ

ಬೆಳಕು ಚೆಲ್ಲಲಿದ್ದಾರೆ.

ಅಂಕಿ ಸಂಖ್ಯೆ ಆಧಾರಿತ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ನಮ್ಮ ನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು

ಅಲುಗಾಡಿಸಬಹುದು.

ಈ ವಾರದ ಅಂಕಣದಲ್ಲಿ ಬೆಂಗಳೂರು ನಗರದ ಬಗ್ಗೆ ಬೆಳಕು

ಚೆಲ್ಲಲಾಗಿದೆ.

20

ಬೆಂಗಳೂರು ನಗರ

ಬೆಂಗಳೂರು ನಗರ ಕರ‍್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ ರಾಜದಾನಿಯೂ, ನಗರ ಜಿಲ್ಲೆಯೂ ಆಗಿರುವುದರಿಂದ ಸಹಜವಾಗಿ ಇಲ್ಲಿನ ಬಾಶಿಕ ಪರಿಸರವು ತುಂಬಾ ಸೂಕ್ಶ್ಮವಾಗಿದೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ರಾಜ್ಯದ ಇತರ ಬಾಗಗಳಲ್ಲಿನ ಸಂಕೀರ‍್ಣತೆಗಿಂತ ಬೆಂಗಳೂರು ನಗರ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿನ ಸಂಕೀರ‍್ಣತೆಯು ಬಿನ್ನವೂ ಆಗಿದೆ. ಬೆಂಗಳೂರು ನಗರ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಸಂಕೆಯ ಬಾಶೆಗಳೂ, ತಾಯ್ಮಾತುಗಳೂ ದಾಕಲಾಗಿವೆ. ಕನಿಶ್ಟ ೧೦೭ ಬಾಶೆಗಳು ಮತ್ತು ಕನಿಶ್ಟ ೨೨೬ ತಾಯ್ಮಾತುಗಳು ಇವೆ. ಒಂದು ಕೋಟಿ ಹತ್ತಿರದಶ್ಟು ಮಾತುಗರು ಇರುವ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಮಂದಿ ಮಾತಾಡುವ ಬಾಶೆ ಕನ್ನಡವಾದರೂ ಕನ್ನಡದ ಪ್ರತಿಶತತೆ ೪೪% ಇದೆ. ಕನ್ನಡದ ಜೊತೆಗೆ ತಮಿಳು, ತೆಲುಗು ಮತ್ತು ಉರ‍್ದು ಬಾಶೆಗಳಿಗೆ ಹತ್ತು ಲಕ್ಶಕ್ಕಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ಮಂದಿ ದಾಕಲಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಹಾಗೆಯೆ ಹಿಂದಿ, ಮಲಯಾಳಂ ಮತ್ತು ಮರಾಟಿ ಭಾಶೆಗಳಿಗೆ ಒಂದು ಲಕ್ಶಕ್ಕಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾತುಗರು ಇದ್ದಾರೆ. ಬಾರತದ ಇತರ ಪ್ರದಾನ ಬಾಶೆಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನವುಗಳಿಗೆ ಪರಿಗಣಿಸುವಶ್ಟು ಸಂಕೆಯ ಮಂದಿ ಮಾತುಗರು ಇಲ್ಲಿ ಸಿಗುತ್ತಾರೆ. ಮಾರ‍್ವಾರಿ, ತುಳು ಇಂತಾ ಬಾಶೆಗಳಿಗೂ ಪರಿಗಣಿಸುವಶ್ಟು ಮಂದಿ ಮಾತುಗರು ಸಿಗುತ್ತಾರೆ.

***

ಬೆಂಗಳೂರು ಕರ‍್ನಾಟಕದ ರಾಜದಾನಿಯಾಗಿದ್ದು ನಾಡಿನ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ. ನಾಡಿನ ರಾಜದಾನಿಯಾಗಿರುವ ಕಾರಣ ದೇಶದ ಮೂಲೆಮೂಲೆಯಿಂದ ಬಿನ್ನ ಮಾತುಗಳನ್ನು ಆಡುವವರು ಕಾರಾಣಾಂತರಗಳಿಂದ ಬಂದು ನೆಲೆಸಿದ್ದಾರೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಬೆಂಗಳೂರು ನಗರ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಬಹು ಸಂಕೀರ‍್ಣವಾದ ಬಾಶಿಕ ಪರಿಸರವನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು. ಮೊದಲಿಗೆ ಇಲ್ಲಿ ಬೆಂಗಳೂರು ನಗರ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಜನಗಣತಿ ಒದಗಿಸುವ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ನೋಡಬಹುದು.

ಬಾಶೆ	ತಾಯ್ಮಾತು	ಒಟ್ಟು	ಗಂಡು	ಹೆಣ್ಣು
ಆಸ್ಸಾಮಿ		7,758	5,599	2,159
	ಆಸ್ಸಾಮಿ	7,630	5,546	2,084
	ಇತರ	128	53	75
ಬೆಂಗಾಲಿ		61,475	36,961	24,514
	ಬೆಂಗಾಲಿ	61,409	36,908	24,501
	ಚಕ್ಮಾ	52	42	10
	ಇತರ	14	11	3
ಬೊಡೊ		353	250	103
	ಬೊಡೊ/ಬೊರೊ	345	244	101
	ಕಚರಿ	8	6	2
ಡೋಗ್ರಿ		457	327	130
	ಡೋಗ್ರಿ	457	327	130
ಗುಜರಾತಿ		45,264	23,357	21,907
	ಗುಜರಾತಿ	36,024	18,612	17,412
	ಪಟ್ಟಣಿ	9	5	4
	ಪೊಂಚಿ	6	6	0
	ಸವುರಾಶ್ಟ್ರ/ಸವುರಾಶ್ಟ್ರಿ	4,065	2,101	1,964
	ಇತರ	5,160	2,633	2,527
ಹಿಂದಿ		5,30,231	3,13,510	2,16,721
	ಅವದಿ	39	25	14
	ಬಗತಿ/ಬಗತಿ ಪಹರಿ	7	3	4
	ಬಗೇಲಿ/ಬಗೇಲ್‍ಕಂಡಿ	13	6	7
	ಬಂಜಾರಿ	1,065	556	509
	ಬರ‍್ಮವುರಿ/ಗಡ್ಡಿ	9	5	4
	ಬೋಜ್ಪುರಿ	4,948	3,393	1,555
	ಬ್ರಜ್ ಬಾಶಾ	1	1	0
	ಬುಂದೇಲಿ/ ಬುಂದೇಲಿ ಕಂಡಿ	14	11	3
	ಚತ್ತೀಸ್‍ಗರಿ	71	49	22
	ದುಂಡಾರಿ	11	4	7
	ಗರ‍್ವಾಲಿ	238	157	81
	ಗೊಜ್ರಿ/ಗುಜ್ಜಾರಿ/ಗುಜಾರ್	1	1	0
	ಹರಿಯಾಣ್ವಿ	444	286	158
	ಹಿಂದಿ	4,38,067	2,63,110	1,74,957
	ಜವುನ್ಪುರಿ/ಜವುನ್ಸರಿ	1	1	0
	ಕಡಿಬೋಲಿ	5	4	1
	ಕೊರ‍್ತಾ/ಕೊತ್ತಾ	6	2	4
	ಕುಮವುನಿ	126	82	44
	ಕರ‍್ಮಾಲಿ ತಾರ್	14	8	6
	ಲಮಾಣಿ/ಲಂಬಾಡಿ	19,941	10,454	9,487
	ಲೋದಿ	3	2	1
	ಮಗದಿ/ಮಗಹಿ	114	77	37
	ಮಾಳ್ವಿ	15	11	4
	ಮಂಡೇಅಲಿ	1	1	0
	ಮಾರ‍್ವಾರಿ	51,725	27,514	24,211
	ಮೇವಾರಿ	8	6	2
	ನಾಗ್ಪುರಿಯ	18	13	5
	ನಿಮಾಡಿ	6	3	3
	ಪಹರಿ	106	56	50
	ಪವಾರಿ/ಪೊವಾರಿ	2	0	2
	ರಾಜಸ್ತಾನಿ	10,244	5,664	4,580
	ಸದನ್/ಸದ್ರಿ	66	33	33
	ಸುಗಾಲಿ	25	10	15
	ಸುರ‍್ಜಪುರಿ	3	3	0
	ಇತರ	2,874	1,959	915
ಕನ್ನಡ		42,78,646	22,28,124	20,50,522
	ಬಡಗ	516	257	259
	ಕನ್ನಡ	42,77,100	22,27,370	20,49,730
	ಕುರುಬ/ಕುರುಂಬ	128	64	64
	ಪ್ರಾಕ್ರುತ/ಪ್ರಾಕ್ರುತ ಬಾಶಾ	92	45	47
	ಇತರ	810	388	422
ಕಾಶ್ಮೀರಿ		2,252	1,318	934
	ಕಾಶ್ಮೀರಿ	2,244	1,316	928
	ಕಿಶ್ತ್ವಾರಿ	1	0	1
	ಇತರ	7	2	5
ಕೊಂಕಣಿ		64,765	32,241	32,524
	ಕೊಂಕಣಿ	64,298	31,981	32,317
	ಕುಡುಬಿ/ಕುಡುಂಬಿ	7	4	3
	ಮಾಲ್ವಾನಿ	9	5	4
	ನವಾಯಿತಿ	255	141	114
	ಗೋರ‍್ಬೋಲಿ/ಗೊರು/ಗೊರ‍್ವಾನಿ	15	9	6
	ಇತರ	181	101	80
ಮಯ್ತಿಲಿ		1,454	897	557
	ಮಯ್ತಿಲಿ	1,418	871	547
	ಪುರ‍್ಬಿ ಮಯ್ತಿಲಿ	1	1	0
	ತಾತಿ	34	24	10
	ತಾರು	1	1	0
ಮಲಯಾಳಂ		2,83,276	1,47,355	1,35,921
	ಮಲಯಾಳಂ	2,82,956	1,47,184	1,35,772
	ಪಣಿಯ	5	2	3
	ಯರವ	286	147	139
	ಇತರ	29	22	7
ಮಣಿಪುರಿ		3,524	2,208	1,316
	ಮಣಿಪುರಿ	3,500	2,191	1,309
	ಇತರ	24	17	7
ಮರಾಟಿ		1,84,657	94,145	90,512
	ಆರೆ	72	40	32
	ಕೋಳಿ	2	1	1
	ಮರಾಟಿ	1,84,459	94,037	90,422
	ಇತರ	124	67	57
ನೇಪಾಲಿ		12,903	7,552	5,351
	ನೇಪಾಲಿ	12,893	7,548	5,345
	ಇತರ	10	4	6
ಓಡಿಯಾ		50,188	34,623	15,565
	ಬುಯಿಯ/ಬುಯನ್(ಒರಿ)	1	1	0
	ಓಡಿಯಾ	50,125	34,591	15,534
	ಸಂಬಲ್ಪುರಿ	22	6	16
	ಇತರ	40	25	15
ಪಂಜಾಬಿ		16,304	8,694	7,610
	ಬಾಗ್ರಿ	2	1	1
	ಪಂಜಾಬಿ	16,283	8,683	7,600
	ಇತರ	19	10	9
ಸಂಸ್ಕ್ರುತ		725	403	322
	ಸಂಸ್ಕ್ರುತ	725	403	322
ಸಂತಾಲಿ		168	108	60
	ಮಹಿಲಿ	8	3	5
	ಸಂತಾಲಿ	160	105	55
ಸಿಂದಿ		12,559	6,113	6,446
	ಬಾಟಿಯಾ	15	7	8
	ಕಚ್ಚಿ	768	379	389
	ಸಿಂದಿ	11,774	5,726	6,048
	ಇತರ	2	1	1
ತಮಿಳು		14,62,672	7,41,879	7,20,793
	ಕೊರವ	37	19	18
	ತಮಿಳು	14,62,607	7,41,842	7,20,765
	ಇತರ	28	18	10
ತೆಲುಗು		13,46,095	6,89,907	6,56,188
	ತೆಲುಗು	13,46,047	6,89,881	6,56,166
	ಇತರ	48	26	22
ಉರ‍್ದು		11,65,438	6,00,597	5,64,841
	ಉರ‍್ದು	11,65,361	6,00,548	5,64,813
	ಬನ್ಸಾರಿ	2	2	0
	ಇತರ	75	47	28
ಆದಿ		92	45	47
	ಆದಿ	30	16	14
	ಆದಿ ಗಲ್ಲಂಗ್/ಗಲ್ಲಂಗ್	6	0	6
	ಆದಿ ಮಿನಿಯೊಂಗ್/ಮಿನಿಯೊಂಗ್/	1	0	1
	ತಲ್ಗಾಲೊ	21	11	10
	ಇತರ	34	18	16
ಅಪ್ಗನ್/ಕಾಬುಲಿ/ಪಾಶ್ತೊ		12	12	0
	ಅಪ್ಗನ್/ಕಾಬುಲಿ/ಪಾಶ್ತೊ	12	12	0
ಆನಲ್		12	7	5
	ಆನಲ್	12	7	5
ಅಂಗಾಮಿ		41	20	21
	ಅಂಗಾಮಿ	37	19	18
	ಇತರ	4	1	3
ಆವೊ		56	29	27
	ಆವೊ	24	11	13
	ಮೊಂಗ್ಸೇನ್	1	0	1
	ಇತರ	31	18	13
ಅರಾಬಿಕ್/ಅರ‍್ಬಿ		395	325	70
	ಅರಾಬಿಕ್/ಅರ‍್ಬಿ	395	325	70
ಬಿಲಿ/ಬಿಲೊಡಿ		117	59	58
	ಬಾವೋರಿ	2	1	1
	ಬಿಲಿ/ಬಿಲೊಡಿ	1	0	1
	ಕೊಕ್ನ/ಕೊಕ್ನಿ/ಕುಕ್ನ	22	11	11
	ತದವಿ	3	1	2
	ವಾಗ್ದಿ	8	4	4
	ಇತರ	81	42	39
ಬೊಟಿಯ		157	82	75
	ಬೊಟಿಯ	20	9	11
	ಇತರ	137	73	64
ಬುಮಿಜ್		9	6	3
	ಇತರ	9	6	3
ಬಿಶ್ಣುಪ್ರಿಯಾ		15	9	6
	ಬಿಶ್ಣುಪ್ರಿಯಾ ಮಣಿಪುರಿ/ಮಣಿಪುರಿ	2	1	1
	ಇತರ	13	8	5
ಚಕೆಸಂಗ್		1	0	1
	ಚಕೆಸಂಗ್	1	0	1
ಚಕ್ರು/ಚೊಕ್ರಿ		11	6	5
	ಚಕ್ರು/ಚೊಕ್ರಿ	11	6	5
ಚಾಂಗ್		2	1	1
	ಚಾಂಗ್	2	1	1
ಕೂರ‍್ಗಿ/ಕೊಡಗು		17,596	8,740	8,856
	ಕೂರ‍್ಗಿ/ಕೊಡಗು	10,437	5,096	5,341
	ಕೊಡವ	7,159	3,644	3,515
ದೆವೋರಿ		2	2	0
	ದೆವೋರಿ	2	2	0
ದಿಮಾಸಾ		13	10	3
	ದಿಮಾಸಾ	13	10	3
ಇಂಗ್ಲೀಶು		17,144	8,643	8,501
	ಇಂಗ್ಲೀಶು	17,144	8,643	8,501
ಗಾಂಗ್ಟೆ		10	6	4
	ಗಾಂಗ್ಟೆ	10	6	4
ಗಾರೊ		33	13	20
	ಗಾರೊ	33	13	20
ಗೊಂಡಿ		133	66	67
	ದೊರ‍್ಲಿ	1	1	0
	ಗೊಂಡಿ	6	6	0
	ಕಲರಿ	4	2	2
	ಇತರ	122	57	65
ಹಲಂ		4	3	1
	ಹಲಂ	2	1	1
	ಇತರ	2	2	0
ಹ್ಮರ್		23	10	13
	ಹ್ಮರ್	23	10	13
ಹೊ		15	8	7
	ಹೊ	15	8	7
ಜಟಾಪು		6	3	3
	ಇತರ	6	3	3
ಕಬುಇ		41	25	16
	ಕಬುಇ	6	4	2
	ರೊಂಗ್ಮೆಯಿ	35	21	14
ಕರ‍್ಬಿ/ಮಿಕಿರ್		26	20	6
	ಕರ‍್ಬಿ/ಮಿಕಿರ್	26	20	6
ಕಾಂದೇಶಿ		3	2	1
	ಅಹಿರಣಿ	3	2	1
ಕರಿಯಾ		48	19	29
	ಕರಿಯಾ	46	19	27
	ಇತರ	2	0	2
ಕಾಸಿ		187	82	105
	ಕಾಸಿ	166	72	94
	ಪ್ನಾರ್/ಸಿಂಟೆಂಗ್	18	9	9
	ಇತರ	3	1	2
ಕೆಜಾ		3	1	2
	ಕೆಜಾ	2	0	2
	ಇತರ	1	1	0
ಕೊಂಡ/ಕೊಂದ		1	1	0
	ಕೊಂಡ/ಕೊಂದ	1	1	0
ಕಿನ್ನವುರಿ		22	14	8
	ಕಿನ್ನವುರಿ	22	14	8
ಕಿಸಾನ್		3	2	1
	ಕಿಸಾನ್	3	2	1
ಕೊಚ್		2	0	2
	ಕೊಚ್	2	0	2
ಕೊಡ/ಕೊರ		17	12	5
	ಕೊಡ/ಕೊರ	17	12	5
ಕೊಮ್		21	8	13
	ಕೊಮ್	21	8	13
ಕೊಂಡ		5	1	4
	ಕೊಂಡ	5	1	4
ಕೊನ್ಯಕ್		4	4	0
	ಕೊನ್ಯಕ್	4	4	0
ಕೊರ‍್ಕು		4	3	1
	ಕೊರ‍್ಕು	4	3	1
ಕೊರ‍್ವ		27	20	7
	ಇತರ	27	20	7
ಕುಇ		4	2	2
	ಕುಇ	4	2	2
ಕುಕಿ		95	48	47
	ಕುಕಿ	92	45	47
	ಇತರ	3	3	0
ಕುರುಕ್/ಓರಆನ್		72	34	38
	ಕುರುಕ್/ಓರಆನ್	70	33	37
	ಇತರ	2	1	1
ಲಡಾಕಿ		62	54	8
	ಲಡಾಕಿ	62	54	8
ಲಹಂದ		95	53	42
	ಹಿಂದಿ ಮುಲ್ತಾನಿ	14	7	7
	ಇತರ	81	46	35
ಲಕೇರ್		25	13	12
	ಮರ	25	13	12
ಲೆಪ್ಚ		19	9	10
	ಲೆಪ್ಚ	19	9	10
ಲಿಂಬು		4	1	3
	ಲಿಂಬು	4	1	3
ಲೊತಾ		39	17	22
	ಲೊತಾ	39	17	22
ಲುಶಾಯಿ/ಮಿಜೊ		396	168	228
	ಲುಶಾಯಿ/ಮಿಜೊ	396	168	228
ಮಾಲ್ತೊ		1	1	0
	ಪಹರಿಯ	1	1	0
ಮಾವೊ		25	10	15
	ಮಾವೊ	10	3	7
	ಪವಲ	15	7	8
ಮರಂ		5	0	5
	ಮರಂ	5	0	5
ಮರಿಂಗ್		8	5	3
	ಮರಿಂಗ್	8	5	3
ಮಿರಿ/ಮಿಶಿಂಗ್		8	5	3
	ಮಿರಿ/ಮಿಶಿಂಗ್	8	5	3
ಮಿಶ್ಮಿ		2	2	0
	ಇತರ	2	2	0
ಮೊಗ್		32	31	1
	ಮೊಗ್	31	31	0
	ಇತರ	1	0	1
ಮೊನ್ಪ		25	18	7
	ಮೊನ್ಪ	25	18	7
ಮುಂಡ		61	41	20
	ಮುಂಡ	25	16	9
	ಇತರ	36	25	11
ಮುಂಡಾರಿ		31	27	4
	ಮುಂಡಾರಿ	31	27	4
ನಿಕೊಬಾರಿಸ್		3	3	0
	ನಿಕೊಬಾರಿಸ್	3	3	0
ನಿಸ್ಸಿ/ದಪ್ಲ		15	5	10
	ಅಪ್ತಾನಿ	8	3	5
	ನಿಸ್ಸಿ/ದಪ್ಲ	3	1	2
	ತಗಿನ್	4	1	3
ನೊಕ್ಟೆ		2	2	0
	ನೊಕ್ಟೆ	2	2	0
ಪಯ್ತೆ		114	55	59
	ಪಯ್ತೆ	114	55	59
ಪೊಚುರಿ		1	1	0
	ಇತರ	1	1	0
ರಬಾ		2	2	0
	ರಬಾ	2	2	0
ರೆಂಗ್ಮ		5	5	0
	ರೆಂಗ್ಮ	5	5	0
ಸಂಗ್ಟಂ		1	0	1
	ಸಂಗ್ಟಂ	1	0	1
ಸವರ		56	33	23
	ಸವರ	56	33	23
ಸೆಮಾ		30	15	15
	ಸೆಮಾ	30	15	15
ಶೆರ‍್ಪಾ		3	2	1
	ಶೆರ‍್ಪಾ	3	2	1
ಶಿನಾ		1	0	1
	ಇತರ	1	0	1
ತಮಂಗ್		3	1	2
	ತಮಂಗ್	3	1	2
ತಂಗ್‍ಕುಲ್		205	93	112
	ತಂಗ್‍ಕುಲ್	204	92	112
	ಇತರ	1	1	0
ತಂಗ್ಸಾ		23	17	6
	ಇತರ	23	17	6
ತಾಡೊ		124	79	45
	ತಾಡೊ	107	68	39
	ಇತರ	17	11	6
ಟಿಬೆಟನ್		492	222	270
	ಟಿಬೆಟನ್	486	218	268
	ಪುರ‍್ಕಿ	4	2	2
	ಇತರ	2	2	0
ತ್ರಿಪುರಿ		95	60	35
	ಕೊಕ್‍ಬರಕ್	57	36	21
	ರೆಅಂಗ್	3	1	2
	ತ್ರಿಪುರಿ	31	22	9
	ಇತರ	4	1	3
ತುಳು		47,124	24,348	22,776
	ತುಳು	47,043	24,308	22,735
	ಇತರ	81	40	41
ವಯ್ಪೆ		37	19	18
	ವಯ್ಪೆ	37	19	18
ವಾಂಚೊ		1	0	1
	ವಾಂಚೊ	1	0	1
ಯಿಂಚುಂಗ್ರೆ		4	3	1
	ಚಿರ್	2	2	0
	ತಿಕಿರ್	1	1	0
	ಯಿಂಚುಂಗ್ರೆ	1	0	1
ಜೆಮಿ		6	5	1
	ಜೆಮಿ	6	5	1
ಜೊವು		18	13	5
	ಜೊವು	18	13	5
ಇತರ		4,700	2,652	2,048

ಬಾರತದಲ್ಲಿ ಜನಗಣತಿ ವರದಿ ಮಾಡಿದ ಅನುಸೂಚಿತ ಮತ್ತು ಅನುಸೂಚಿತವಲ್ಲದ ಬಾಶೆಗಳ ಒಟ್ಟು ಸಂಕೆ 121. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು 106 ಬಾಶೆಗಳು ಬೆಂಗಳೂರು ನಗರ ಜಿಲ್ಲೆಯಿಂದ ವರದಿಯಾಗಿವೆ. ಎಲ್ಲ ಅನುಸೂಚಿತ ಮತ್ತು 84 ಅನುಸೂಚಿತವಲ್ಲದ ಬಾಶೆಗಳು ಇವೆ. ಇದರೊಟ್ಟಿಗೆ ಇತರ ಎಂಬ ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿ 4,700 ಮಂದಿ ದಾಕಲಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಬರಿಯ ಒಂದು ಬಾಶೆ ಮಾತ್ರ ಎಂದು ಲೆಕ್ಕಿಸಿದರೂ ಬೆಂಗಳೂರು ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ದಾಕಲಾದ ಬಾಶೆಗಳು 107. ಈ ಬಾಶೆಗಳಲ್ಲಿ 226 ತಾಯ್ಮಾತುಗಳು ಇವೆ. ಇವು ಕರ‍್ನಾಟಕದ ಜಿಲ್ಲೆಯೊಂದರಲ್ಲಿ ದಾಕಲಾದ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಸಂಕೆಯ ಬಾಶೆಗಳು ಮತ್ತು ತಾಯ್ಮಾತುಗಳು.

ಬೆಂಗಳೂರು ನಗರ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಒಟ್ಟು ಜನಸಂಕೆ 96,21,551. ಕನ್ನಡವು ಇಲ್ಲಿನ ಪ್ರದಾನ ಬಾಶೆಯಾಗಿದ್ದು, 42,78,646 ಮಂದಿ ಮಾತುಗರು ಇದ್ದಾರೆ. ಇದು ಜಿಲ್ಲೆಯ ಒಟ್ಟು 44.469% ಆಗುತ್ತದೆ. ಅಂದರೆ ಕನ್ನಡ ಮಾತುಗರು ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಅರ‍್ದಕ್ಕೂ ಕಡಿಮೆ ಮಂದಿ ಇದ್ದಾರೆ. ಇದರ ಹೊರತಾಗಿ ತಮಿಳು ಮಾತುಗರು 14,62,672 (15.202%), ತೆಲುಗು ಮಾತುಗರು 13,46,095 (13.990%) ಮತ್ತು ಉರ‍್ದು ಮಾತುಗರು 11,65,438 (12.112%) ಮಂದಿ ಇದ್ದಾರೆ. ಈ ನಾಲ್ಕು ಬಾಶೆಗಳಿಗೆ ಹತ್ತು ಲಕ್ಶಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಮಂದಿ ಮಾತುಗರು ದಾಕಲಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಬೇರಾವುದೆ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಹತ್ತು ಲಕ್ಶಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಮಂದಿ ಮಾತಾಡುವ ಬಾಶೆಗಳು ಇಶ್ಟು ಕಾಣಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಇದರ ನಂತರ, ಹಿಂದಿ ಮಾತಾಡುವ 5,30,231 (5.510%), ಮಲಯಾಳಂ ಮಾತಾಡುವ 2,83,276 (2.940%), ಮರಾಟಿ ಮಾತಾಡುವ 1,84,657 (1.919%) ಮಂದಿ ಇದ್ದಾರೆ. ಈ ಮೂರು ಬಾಶೆಗಳಿಗೆ ಹತ್ತು ಲಕ್ಶಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಮತ್ತು ಒಂದು ಲಕ್ಶಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಸಂಕೆಯ ಮಾತುಗರು ಇದ್ದಾರೆ. ಇನ್ನುಳಿದಂತೆ ಹತ್ತು ಒಂದು ಲಕ್ಶಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಮತ್ತು ಹತ್ತು ಸಾವಿರಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಮಂದಿ ಮಾತುಗರು ಇದ್ದಾರೆ. ಕೊಂಕಣಿ – 64,765 (0.673%), ಬೆಂಗಾಲಿ – 61,475 (0.638%), ಓಡಿಯಾ – 50,188 (0.521%), ತುಳು – 47,124 (0.489%), ಗುಜರಾತಿ – 45,264 (0.470%), ಕೊಡವ – 17,596 (0.182%), ಇಂಗ್ಲೀಶು -17,144 (0.178%), ಪಂಜಾಬಿ – 16,304 (0.169%), ನೇಪಾಲಿ – 12,903 (0.134%) ಮತ್ತು ಸಿಂದಿ – 12,559 (0.130%). ಹತ್ತು ಸಾವಿರಕ್ಕಿಂತ ಕಮ್ಮಿ ಮತ್ತು ಒಂದು ಸಾವಿರಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಮಂದಿ ಮಾತುಗರು ಇರುವ ನಾಲ್ಕು ಬಾಶೆಗಳು ಇವೆ, ಆಸ್ಸಾಮಿ – 7,758 (0.080%), ಮಣಿಪುರಿ – 3,524 (0.036%), ಕಾಶ್ಮೀರಿ – 2,252 (0.023%) ಮತ್ತು ಮಯ್ತಿಲಿ – 1,454 (0.015%). ಇವುಗಳೊಂದಿಗೆ ಇತರ ಎಂಬ ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿಯೂ 4,700 (0.048%) ಮಂದಿ ದಾಕಲಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಹದಿನಾಲ್ಕು ಬಾಶೆಗಳಿಗೆ ಒಂದು ಸಾವಿರಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಮತ್ತು ಒಂದು ನೂರಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಮಂದಿ ಮಾತುಗರು ದಾಕಲಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವುಗಳೆಂದರೆ, ಸಂಸ್ಕ್ರುತ, ಟಿಬೆಟನ್, ಡೋಗ್ರಿ, ಲುಶಾಯಿ/ಮಿಜೊ, ಅರಾಬಿಕ್/ಅರ‍್ಬಿ, ಬೊಡೊ, ತಂಗ್‍ಕುಲ್, ಕಾಸಿ, ಸಂತಾಲಿ, ಬೊಟಿಯ, ಗೊಂಡಿ, ತಾಡೊ, ಬಿಲಿ/ಬಿಲೊಡಿ ಮತ್ತು ಪಯ್ತೆ. ಒಂದು ನೂರಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಮಂದಿ ಮಾತುಗರು ಇರುವ ಬಾಶೆಗಳು ಎಪ್ಪತ್ತೊಂದು ಇವೆ. ಈ ಬಾಶೆಗಳನ್ನು ಕೆಳಗಿನಂತೆ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಿ ನೋಡಬಹುದು.

ಸಾಪೇಕ್ಶ ಸಂಕೆ	ಬಾಶೆ	ಸಂಕೆ	%
ಹತ್ತು ಲಕ್ಶಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು	ಕನ್ನಡ	42,78,646
’’	ತಮಿಳು	14,62,672	15.202%
’’	ತೆಲುಗು	13,46,095	13.990%
’’	ಉರ‍್ದು	11,65,438	12.112%
ಹತ್ತು ಲಕ್ಶಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಮತ್ತು ಒಂದು ಲಕ್ಶಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು	ಹಿಂದಿ	5,30,231	5.510%
’’	ಮಲಯಾಳಂ	2,83,276	2.940%
’’	ಮರಾಟಿ	1,84,657	1.919%
ಒಂದು ಲಕ್ಶಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಮತ್ತು ಹತ್ತು ಸಾವಿರಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು	ಕೊಂಕಣಿ	64,765	0.673%
’’	ಬೆಂಗಾಲಿ	61,475	0.638%
’’	ಓಡಿಯಾ	50,188	0.521%
’’	ತುಳು	47,124	0.489%
’’	ಗುಜರಾತಿ	45,264	0.470%
’’	ಕೊಡವ	17,596	0.182%
’’	ಇಂಗ್ಲೀಶು	17,144	0.178%
’’	ಪಂಜಾಬಿ	16,304	0.169%
’’	ನೇಪಾಲಿ	12,903	0.134%
’’	ಸಿಂದಿ	12,559	0.130%
ಹತ್ತು ಸಾವಿರಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಮತ್ತು ಒಂದು ಸಾವಿರಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು	ಆಸ್ಸಾಮಿ	7,758	0.080%
’’	ಇತರ	4,700	0.048%
’’	ಮಣಿಪುರಿ	3,524	0.036%
’’	ಕಾಶ್ಮೀರಿ	2,252	0.023%
’’	ಮಯ್ತಿಲಿ	1,454	0.015%
ಸಾವಿರಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಮತ್ತು ನೂರಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು	ಸಂಸ್ಕ್ರುತ, ಟಿಬೆಟನ್, ಡೋಗ್ರಿ, ಲುಶಾಯಿ/ಮಿಜೊ, ಅರಾಬಿಕ್/ಅರ‍್ಬಿ, ಬೊಡೊ, ತಂಗ್‍ಕುಲ್, ಕಾಸಿ, ಸಂತಾಲಿ, ಬೊಟಿಯ, ಗೊಂಡಿ, ತಾಡೊ, ಬಿಲಿ/ಬಿಲೊಡಿ, ಪಯ್ತೆ	4,023	0.041%
ನೂರಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ	ಎಪ್ಪತ್ತೊಂದು ಬಾಶೆಗಳು	1,503	—
ಒಟ್ಟು ಮಾತುಗರು	96,21,551	100%

ಜಿಲ್ಲೆಯ ಬಾಶೆಗಳ ಒಳಗಿನ ತಾಯ್ಮಾತುಗಳನ್ನು ತುಸು ಗಮನಿಸಿದಾಗ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಬಾಶೆಗಳ ಬಗೆಗೆ ತುಸು ಬಿನ್ನವಾದ ವಿಚಾರಗಳನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಲು ಸಾದ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ.

ಗುಜರಾತಿ ಬಾಶೆಗೆ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ದಾಕಲಾದ ಒಟ್ಟು ಮಾತುಗರು 45,264. ಇದರಲ್ಲಿ ಗುಜರಾತಿ ತಾಯ್ಮಾತಿಗೆ 36,024, ಸವುರಾಶ್ಟ್ರಿಗೆ 4,065 ಮಂದಿ ಮತ್ತು ಇತರ ಎಂಬ ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿ 5,160 ಮಂದಿ ಇದ್ದಾರೆ. 

ಹಿಂದಿಯೊಳಗೆ ಒಟ್ಟು ಮೂವತ್ತೆಂಟು ತಾಯ್ಮಾತುಗಳು ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ದಾಕಲಾಗಿವೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಕರ‍್ನಾಟಕದ ಸಂದರ‍್ಬದಲ್ಲಿ ಮುಕ್ಯವಾಗುವ ತಾಯ್ಮಾತುಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಪಟ್ಟಿಸಿದೆ. ಬಂಜಾರಿಗೆ ಸಾವಿರಕ್ಕೂ (1,065) ಹೆಚ್ಚು ಮಂದಿ ಇದ್ದಾರೆ, ಆದರೆ ಇದನ್ನು ಲಂಬಾಣಿಯೊಳಗೆ ಸೇರಿಸಿದೆ.

ಹಿಂದಿ		5,30,231	100%
	ಬಂಜಾರಿ	1,065	0.200%
	ಬೋಜ್ಪುರಿ	4,948	0.933%
	ಹಿಂದಿ	4,38,067	82.618%
	ಲಮಾಣಿ	19,941	3.760%
	ಮಾರ‍್ವಾರಿ	51,725	9.755%
	ರಾಜಸ್ತಾನಿ	10,244	1.931%
	ಇತರ	2,874	0.542%

ಇದರಲ್ಲಿ ಅಯ್ದು ತಾಯ್ಮಾತುಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಇತರ ಎಂಬ ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿ ಸಾವಿರಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಮಂದಿ ಮಾತುಗರು ಇದ್ದಾರೆ. ಹಿಂದಿ ತಾಯ್ಮಾತಿಗೆ 4,38,067 ಮಂದಿ ಇದ್ದು ದೊಡ್ಡಪ್ರಮಾಣದ ಹಿಂದಿ ಬಾಶೆಯ ಆಡುಗರು (82.618%) ಹಿಂದಿಯನ್ನು ಆಡುವವರು. ಲಮಾಣಿ (19,941) ಮತ್ತು ಬಂಜಾರಿ 1,065 ಇವುಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಿದಾಗ ಲಂಬಾಣಿಗೆ 21,006 ಆಗುತ್ತಾರೆ. ಹಿಂದಿಯೊಳಗಿನ ಮೂರು ಬಾಶೆಗಳಿಗೆ ಹತ್ತು ಸಾವಿರಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾತುಗರು ಇದ್ದಾರೆ. ಇವು ಮಾರ‍್ವಾರಿ (51,725), ಲಂಬಾಣಿ (21,006) ಮತ್ತು ರಾಜಸ್ತಾನಿ (10,244). ಹಾಗೆಯೆ ಬೋಜ್ಪುರಿಗೆ 4,948 ಮಂದಿ ಇದ್ದಾರೆ. ಈಗ ಹಿಂದಿ ಅದೆ ಸ್ತಾನದಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರೆಯುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಲಕ್ಶಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಮತ್ತು ಹತ್ತು ಸಾವಿರಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಮಂದಿ ಮಾತಾಡುವ ಬಾಶೆಗಳ ಪಟ್ಟಿಗೆ ಮಾರ‍್ವಾರಿ, ಲಂಬಾಣಿ ಮತ್ತು ರಾಜಸ್ತಾನಿ ಸೇರುತ್ತವೆ. ಹಾಗೆಯೆ ಹತ್ತು ಸಾವಿರಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಮತ್ತು ಒಂದು ಸಾವಿರಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಮಾತುಗರ ಬಾಶೆಗಳ ಪಟ್ಟಿಗೆ ಬೋಜ್ಪುರಿ ಸೇರುತ್ತದೆ. ಹಿಂದಿ ಇತರ ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿಯೂ 2,874 ಮಂದಿ ಕಾಣಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಈ ಮೇಲಿನ ಚರ‍್ಚೆಯನ್ನು ತಾಯ್ಮಾತುಗಳ ಸಂಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಗಮನಕ್ಕೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಬಾಶೆಗಳನ್ನು ಮರುವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಿ ಇಲ್ಲಿ ಕೆಳಗೆ ಮರುಪಟ್ಟಿಸಿದೆ.

ಸಾಪೇಕ್ಶ ಸಂಕೆ	ಬಾಶೆ	ಸಂಕೆ	%
ಹತ್ತು ಲಕ್ಶಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು	ಕನ್ನಡ	42,77,100	44.453%
’’	ತಮಿಳು	14,62,607	15.201%
’’	ತೆಲುಗು	13,46,047	13.989%
’’	ಉರ‍್ದು	11,65,361	12.111%
ಹತ್ತು ಲಕ್ಶಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಮತ್ತು ಒಂದು ಲಕ್ಶಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು	ಹಿಂದಿ	4,38,067	4.552%
’’	ಮಲಯಾಳಂ	2,82,956	2.940%
’’	ಮರಾಟಿ	1,84,459	1.917%
ಒಂದು ಲಕ್ಶಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಮತ್ತು ಹತ್ತು ಸಾವಿರಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು	ಕೊಂಕಣಿ	64,298	0.668%
’’	ಬೆಂಗಾಲಿ	61,409	0.638%
’’	ಮಾರ‍್ವಾರಿ	51,725	0.537%
’’	ಓಡಿಯಾ	50,125	0.520%
’’	ತುಳು	47,043	0.488%
’’	ಗುಜರಾತಿ	45,264	0.374%
’’	ಲಂಬಾಣಿ	21,006	0.218%
’’	ಕೊಡವ	17,596	0.182%
’’	ಇಂಗ್ಲೀಶು	17,144	0.178%
’’	ಪಂಜಾಬಿ	16,283	0.169%
’’	ನೇಪಾಲಿ	12,893	0.134%
’’	ಸಿಂದಿ	11,774	0.122%
’’	ರಾಜಸ್ತಾನಿ	10,244	0.106%
ಹತ್ತು ಸಾವಿರಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಮತ್ತು ಒಂದು ಸಾವಿರಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು	ಆಸ್ಸಾಮಿ	7,758	0.080%
’’	ಬೋಜ್ಪುರಿ	4,948	0.051%
’’	ಇತರ	4,700	0.048%
’’	ಮಣಿಪುರಿ	3,524	0.036%
’’	ಹಿಂದಿ-ಇತರ	2,874	0.029%
’’	ಕಾಶ್ಮೀರಿ	2,252	0.023%
’’	ಮಯ್ತಿಲಿ	1,454	0.015%

ಮೇಲೆ ನೋಡಿದ ಪಟ್ಟಿಯ ಅನುಕ್ರಮಣಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಮಹತ್ತರ ಬದಲಾವಣೆ ಆಗುವುದಿಲ್ಲವಾದರೂ ಹತ್ತು ಸಾವಿರ ಬಾಶೆಗಳ ಪಟ್ಟಿಗೆ ಮೂರು ಹೊಸ ಬಾಶೆಗಳು ಸೇರಿಕೊಂಡು ಒಟ್ಟು ಇಪ್ಪತ್ತು ಬಾಶೆಗಳಾಗುತ್ತವೆ. ಬೋಜ್ಪುರಿ ಒಂದು ಸಾವಿರಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಮತ್ತು ಹತ್ತು ಸಾವಿರಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಮಾತುಗರು ಇರುವ ಬಾಶೆಗಳ ಪಟ್ಟಿಗೆ ಸೇರುತ್ತದೆ.

ಜಿಲ್ಲೆಯ ಹತ್ತು ದೊಡ್ಡ ಬಾಶೆಗಳ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಕೆಳಗೆ ಕೊಟ್ಟಿದೆ.

ಪ್ರದೇಶ	ಜಿಲ್ಲೆಯ ಜನಸಂಕೆ	ಬಾಶೆ	ಮಾತುಗರು	ಜಿಲ್ಲೆಯ %	ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ತಾನ
ಬೆಂಗಳೂರು	96,21,551	ಕನ್ನಡ	42,77,100	44.453%	1
		ತಮಿಳು	14,62,607	15.201%	2
		ತೆಲುಗು	13,46,047	13.989%	3
		ಉರ‍್ದು	11,65,361	12.111%	4
		ಹಿಂದಿ	4,38,067	4.552%	5
		ಮಲಯಾಳಂ	2,82,956	2.940%	6
		ಮರಾಟಿ	1,84,459	1.917%	7
		ಕೊಂಕಣಿ	64,298	0.668%	8
		ಬೆಂಗಾಲಿ	61,409	0.638%	9
		ಮಾರ‍್ವಾರಿ	51,725	0.537%	10