ಬಸವರಾಜ ಕೋಡಗುಂಟಿ ಅವರು ಕಲಬುರ್ಗಿಯ ಕೇಂದ್ರೀಯ

ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಸಹಾಯಕ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರು.

ಭಾಷೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ವಿಭಿನ್ನ ನೆಲೆಯಿಂದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ನಡೆಸುತ್ತಿರುವವರು.

ಬಹು ಚರ್ಚೆಯಲ್ಲಿರುವ ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿ ಬದಲಾವಣೆ ಪ್ರತಿಪಾದಕರು.

‘ಅವಧಿ’ಯ ಆಹ್ವಾನದ ಮೇರೆಗೆ ಬಸವರಾಜ ಕೋಡಗುಂಟಿ ಅವರು

ಕರ್ನಾಟಕದ ಎಲ್ಲಾ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಇರುವ ಭಾಷಾ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯತ್ತ

ಬೆಳಕು ಚೆಲ್ಲಲಿದ್ದಾರೆ.

ಅಂಕಿ ಸಂಖ್ಯೆ ಆಧಾರಿತ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ನಮ್ಮ ನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು

ಅಲುಗಾಡಿಸಬಹುದು.

ಈ ವಾರದ ಅಂಕಣದಲ್ಲಿ ದಕ್ಶಿಣ ಕನ್ನಡ  (ಮಂಗಳೂರು)

ಜಿಲ್ಲೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಬೆಳಕು

ಚೆಲ್ಲಲಾಗಿದೆ.

22

ದಕ್ಶಿಣ ಕನ್ನಡ (ಮಂಗಳೂರು)

ಮಂಗಳೂರು ಬಾರತ ದೇಶದಲ್ಲಿಯೆ ಬಾಶಿಕ ಸಂಕೀರ‍್ಣತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಮಂಗಳೂರು ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸುವ ಹಲವು ಅತ್ಯಂತ ಕುತೂಹಲದಾಯಕ ವಿಚಾರಗಳಲ್ಲಿ ಮಹತ್ವದ್ದೆಂದರೆ ಇತರ ಎಂಬ ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿ ಬಹು ದೊಡ್ಡ ಸಂಕೆಯ ಮಾತುಗರು ದಾಕಲಾಗಿರುವುದು. ಇತರ, ಅಂದರೆ ಹೆಸರಿಸಿಲ್ಲದ ಬಾಶೆಗಳನ್ನಾಡುವವರ ಸಂಕೆ 3,35,775. ಇದರಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ಬಾಶೆಗೆ ೫,೦೦೦ ಮಂದಿ ಮಾತುಗರು ಇದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಲೆಕ್ಕಿಸಿದರೂ ಇದರಲ್ಲಿ ಅರವತ್ತೆಂಟು ಬಾಶೆಗಳು ಇವೆ ಎಂದಾಗುತ್ತದೆ. ಹೆಸರಿಸಲಾದ ಅಯ್ವತ್ತೆಂಟು ಬಾಶೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಇವುಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಿದರೆ ೧೨೬ ಆಗುತ್ತದೆ.

ವಾಸ್ತವವೆಂದರೆ ತಲಾ ೫,೦೦೦ ಮಂದಿ ಇರುವ ಬಾಶೆಗಳು ಇದರಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಇರಲು ಸಾದ್ಯವಿಲ್ಲ. ಈ ಅಂದಾಜನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡರೆ ಮಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಎರಡು ನೂರಕ್ಕಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ಬಾಶೆಗಳು ಇವೆ ಎನ್ನಬಹುದು. ತಾಯ್ಮಾತುಗಳ ಸಂಕೆಯೂ ಮೂರು ನೂರಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಆಗುತ್ತದೆ. ಇನ್ನೊಂದು ವಿಶೇಶವೆಂದರೆ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಮಾತಾಡುವ ಬಾಶೆ ತುಳು ಆಗಿದೆ. ಎರಡನೆ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಮಂದಿ ಮಾತಾಡುವ ಬಾಶೆಗಳ ಗುಂಪು ಇತರ ಎಂಬುದಾಗಿದೆ.

ಮೂರನೆಯ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಬಾಶೆ ಮಲಯಾಳಂ ಮತ್ತು ನಾಲ್ಕನೆ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಬಾಶೆ ಕೊಂಕಣಿ. ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಅಯ್ದನೆ ಸ್ತಾನದಲ್ಲಿ ಇದೆ. ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಮಾತಾಡುವವರ ಸಂಕೆ ಕಡಿಮೆ ಇದ್ದು ಕನ್ನಡ ಮಾತಾಡುವವರು ೧೦%ಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಇದ್ದಾರೆ. ಇದರ ಹೊರತಾಗಿ ಉರ‍್ದು ಪರಿಗಣಿಸುವಶ್ಟು ಮಂದಿ ಇರುವ ಬಾಶೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ.

ಮಂಗಳೂರು ಕರ‍್ನಾಟಕದ ಒಂದು ಸಂಕೀರ‍್ಣ ಬಾಶಿಕ ಪರಿಸರವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಪ್ರದೇಶ. ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಜನಗಣತಿ ಒದಗಿಸುವ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಕೆಳಗೆ ಪಟ್ಟಿಸಿದೆ.

ಬಾಶೆ	ಒಳನುಡಿ	ಒಟ್ಟು	ಗಂಡು	ಹೆಣ್ಣು
ಆಸ್ಸಾಮಿ
	ಆಸ್ಸಾಮಿ	265	214	51
ಬೆಂಗಾಲಿ		2,034	1,642	392
	ಬೆಂಗಾಲಿ	2,033	1,641	392
	ಹಯ್ಜೊಂಗ್/ಹಜೊಂಗ್	1	1	0
ಬೊಡೊ		5	0	5
	ಬೊಡೊ/ಬೊರೊ	5	0	5
ಡೋಗ್ರಿ		6	4	2
	ಡೋಗ್ರಿ	6	4	2
ಗುಜರಾತಿ		3,124	1,708	1,416
	ಗುಜರಾತಿ	3,068	1,679	1,389
	ಸವುರಾಶ್ಟ್ರ/ಸವುರಾಶ್ಟ್ರಿ	22	11	11
	ಇತರ	34	18	16
ಹಿಂದಿ		18,922	12,569	6,353
	ಬಗತಿ/ಬಗತಿ ಪಹರಿ	5	3	2
	ಬಂಜಾರಿ	81	44	37
	ಬರ‍್ಮವುರಿ/ಗಡ್ಡಿ	3	3	0
	ಬೋಜ್ಪುರಿ	551	482	69
	ಬ್ರಜ್ ಬಾಶಾ	4	2	2
	ಬುಂದೇಲಿ/ಬುಂದೇಲಿ ಕಂಡಿ	1	1	0
	ಚತ್ತೀಸ್‍ಗರಿ	24	23	1
	ದುಂಡಾರಿ	6	6	0
	ಗರ‍್ವಾಲಿ	17	11	6
	ಹರಿಯಾಣ್ವಿ	13	11	2
	ಹಿಂದಿ	15,086	10,092	4,994
	ಕುರ‍್ಮಾಲಿ ತಾರ್	2	2	0
	ಲಮಾಣಿ/ಲಂಬಾಡಿ	1,239	636	603
	ಮಾರ‍್ವಾರಿ	549	326	223
	ನಾಗ್ಪುರಿಯ	4	4	0
	ಪವರಿ/ಪೊವರಿ	1	0	1
	ರಾಜಸ್ತಾನಿ	902	565	337
	ಸಾದನ್/ಸಾದ್ರಿ	21	9	12
	ಸುರ‍್ಜಾಪುರಿ	10	10	0
	ಇತರ	403	339	64
ಕನ್ನಡ		1,93,797	99,186	94,611
	ಬಡಗ	3	3	0
	ಕನ್ನಡ	1,92,810	98,679	94,131
	ಕುರುಬ/ಕುರುಂಬ	916	468	448
	ಇತರ	68	36	32
ಕಾಶ್ಮೀರಿ		34	24	10
	ಕಾಶ್ಮೀರಿ	34	24	10
ಕೊಂಕಣಿ		2,07,056	99,976	1,07,080
	ಕೊಂಕಣಿ	2,04,939	98,907	1,06,032
	ಕುಡುಬಿ/ಕುಡುಂಬಿ	983	496	487
	ನವಾಯಿತಿ	136	68	68
	ಇತರ	998	505	493
ಮಯ್ತಿಲಿ		44	25	19
	ಮಯ್ತಿಲಿ	42	24	18
	ತಾತಿ	2	1	1
ಮಲಯಾಳಂ		2,08,383	1,02,180	1,06,203
	ಮಲಯಾಳಂ	2,08,232	1,02,112	1,06,120
	ಯರವ	151	68	83
ಮಣಿಪುರಿ		113	64	49
	ಮಣಿಪುರಿ	113	64	49
ಮರಾಟಿ		35,916	18,060	17,856
	ಆರೆ	17,227	8,603	8,624
	ಮರಾಟಿ	18,585	9,406	9,179
	ಇತರ	104	51	53
ನೇಪಾಲಿ		740	308	432
	ನೇಪಾಲಿ	740	308	432
ಓಡಿಯಾ		1,142	902	240
	ಬಾಟ್ರಿ	2	0	2
	ಓಡಿಯಾ	1,134	899	235
	ಇತರ	6	3	3
ಪಂಜಾಬಿ		236	143	93
	ಪಂಜಾಬಿ	233	143	90
	ಇತರ	3	0	3
ಸಂಸ್ಕ್ರುತ		94	43	51
	ಸಂಸ್ಕ್ರುತ	94	43	51
ಸಂತಾಲಿ		55	37	18
	ಸಂತಾಲಿ	54	36	18
	ಇತರ	1	1	0
ಸಿಂದಿ		120	61	59
	ಕಚ್ಚಿ	92	48	44
	ಸಿಂದಿ	28	13	15
ತಮಿಳು		23,588	12,446	11,142
	ಕೊರವ	5	2	3
	ತಮಿಳು	23,583	12,444	11,139
ತೆಲುಗು		7,951	4,363	3,588
	ತೆಲುಗು	7,931	4,355	3,576
	ಇತರ	20	8	12
ಉರ‍್ದು		33,087	16,158	16,929
	ಉರ‍್ದು	33,045	16,144	16,901
	ಬನ್ಸಾರಿ	16	8	8
	ಇತರ	26	6	20
ಆದಿ		13	6	7
	ಆದಿ	12	6	6
	ಆದಿ ಮಿನಿಯೊಂಗ್/ಮಿನಿಯೊಂಗ್/	1	0	1
ಅಪ್ಗನ್/ಕಾಬುಲಿ/ಪಾಶ್ತೊ		2	2	0
	ಅಪ್ಗನ್/ಕಾಬುಲಿ/ಪಾಶ್ತೊ	2	2	0
ಅಂಗಾಮಿ		7	0	7
	ಅಂಗಾಮಿ	5	0	5
	ಇತರ	2	0	2
ಆವೊ		1	1	0
	ಆವೊ	1	1	0
ಅರಾಬಿಕ್/ಅರ‍್ಬಿ		219	117	102
	ಅರಾಬಿಕ್/ಅರ‍್ಬಿ	219	117	102
ಬಿಲಿ/ಬಿಲೊಡಿ		9	6	3
	ಬಿಲಾಲಿ	1	1	0
	ಬಿಲಿ/ಬಿಲೊಡಿ	1	1	0
	ಚೊದಾರಿ	1	1	0
	ಕೊಕ್ನ/ಕೊಕ್ನಿ/ಕುಕ್ನ	6	3	3
ಬೊಟಿಯ		1	0	1
	ಇತರ	1	0	1
ಚಕ್ರು/ಚೊಕ್ರಿ		2	0	2
	ಚಕ್ರು/ಚೊಕ್ರಿ	2	0	2
ಕೂರ‍್ಗಿ/ಕೊಡಗು		996	481	515
	ಕೂರ‍್ಗಿ/ಕೊಡಗು	299	139	160
	ಕೊಡವ	697	342	355
ಇಂಗ್ಲೀಶು		480	309	171
	ಇಂಗ್ಲೀಶು	480	309	171
ಗಾರೊ		3	1	2
	ಗಾರೊ	3	1	2
ಗೊಂಡಿ		1	1	0
	ಗೊಂಡಿ	1	1	0
ಕಬುಇ		3	0	3
	ರೊಂಗ್ಮೆಯಿ	3	0	3
ಕರ‍್ಬಿ/ಮಿಕಿರ್		6	6	0
	ಕರ‍್ಬಿ/ಮಿಕಿರ್	6	6	0
ಕರಿಯಾ		11	6	5
	ಕರಿಯಾ	11	6	5
ಕಾಸಿ		82	37	45
	ಕಾಸಿ	26	10	16
	ಪ್ನಾರ್/ಸಿಂಟೆಂಗ್	56	27	29
ಕೆಜಾ		3	1	2
	ಇತರ	3	1	2
ಕಿಸಾನ್		1	1	0
	ಕಿಸಾನ್	1	1	0
ಕೊಮ್		12	9	3
	ಕೊಮ್	12	9	3
ಕೊರ‍್ವ		62	32	30
	ಕೊರಕು	2	1	1
	ಇತರ	60	31	29
ಕುಕಿ		2	0	2
	ಕುಕಿ	2	0	2
ಕುರುಕ್/ಓರಆನ್		48	18	30
	ಕುರುಕ್/ಓರಆನ್	48	18	30
ಲೊತಾ		2	0	2
	ಲೊತಾ	2	0	2
ಲುಶಾಯಿ/ಮಿಜೊ		24	3	21
	ಲುಶಾಯಿ/ಮಿಜೊ	24	3	21
ಮಾವೊ		5	0	5
	ಮಾವೊ	5	0	5
ಮರಂ		1	0	1
	ಮರಂ	1	0	1
ಮುಂಡ		10	9	1
	ಮುಂಡ	10	9	1
ಮುಂಡಾರಿ		26	22	4
	ಮುಂಡಾರಿ	26	22	4
ಪೊಚುರಿ		1	0	1
	ಪೊಚುರಿ	1	0	1
ಸೆಮಾ		4	3	1
	ಸೆಮಾ	4	3	1
ತಂಗ್‍ಕುಲ್		1	0	1
	ತಂಗ್‍ಕುಲ್	1	0	1
ತಂಗ್ಸಾ		7	3	4
	ಇತರ	7	3	4
ಟಿಬೆಟನ್		121	44	77
	ಟಿಬೆಟನ್	121	44	77
ತ್ರಿಪುರಿ		1	0	1
	ಇತರ	1	0	1
ತುಳು		10,14,994	4,96,131	5,18,863
	ತುಳು	10,14,638	4,95,961	5,18,677
	ಇತರ	356	170	186
ಜೊವು		1	1	0
	ಜೊವು	1	1	0
ಇತರ		3,35,775	1,67,351	1,68,424

ದಕ್ಶಿಣ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಇತರ ಎಂಬ ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಮಂದಿ ಅಂದರೆ 3,35,775 ಮಂದಿ ದಾಕಲಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅದಲ್ಲದೆ ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲ ಬಾಶೆಗಳಲ್ಲಿಯೂ ವಿಬಿನ್ನ ತಾಯ್ಮಾತುಗಳು ದಾಕಲಾಗಿವೆ. ಹಿಂದಿಯ ಒಳಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಕೆಯ ತಾಯ್ಮಾತುಗಳು ಸೇರಿವೆ. ಒಟ್ಟಾರೆ ಇದು ದೊಡ್ಡ ಸಂಕೆಯ ತಾಯ್ಮಾತುಗಳು ದಾಕಲಾಗಿರುವ ಪ್ರದೇಶ. 

ದಕ್ಶಿಣ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ದಾಕಲಾದ ಬಾಶೆಗಳ ಸಂಕೆ ಅಯ್ವತ್ತೆಂಟು ಮತ್ತು ಇತರ ಎಂಬ ಒಂದು ಗುಂಪು. ಇತರ ಎಂಬ ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಮಂದಿ ದಾಕಲಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಇದರಲ್ಲಿ ಹಲವು ಬಾಶೆಗಳು ಇವೆ ಎಂದಾಯಿತು. ಹಾಗೆಯೆ ಇಲ್ಲಿ ಯಾವುದೆ ಬಾಶೆಗಳೂ ಹತ್ತು ಸಾವಿರ ಮಂದಿ ಇಲ್ಲ ಎಂಬುದು ಸ್ಪಶ್ಟ. ಪ್ರತಿ ಬಾಶೆಗೆ ಗರಿಶ್ಟ 9,999 ಮಂದಿ ಎಂದು ಲೆಕ್ಕಿಸಿದರೂ ಇದರಲ್ಲಿ ಮೂವತ್ನಾಲ್ಕು ಬಾಶೆಗಳು ಇರುತ್ತವೆ. ಹಾಗಾದರೆ ದಕ್ಶಿಣ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ವರದಿಯಾದ ಬಾಶೆಗಳ ಸಂಕೆ ತೊಂಬತ್ತೆರಡು ಆಗುತ್ತದೆ. ಕಂಡಿತವಾಗಿಯೂ ಇತರ ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿ ಇರುವ ಪ್ರತಿ ಬಾಶೆಗೆ ಅಶ್ಟು ಸಂಕೆಯ ಮಾತುಗರು ಇರುವ ಸಾದ್ಯತೆ ಇಲ್ಲ. ಹಾಗಾದರೆ ಬಾಶೆಗಳ ಸಂಕೆ ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚುತ್ತದೆ, ಇತರ ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ಬಾಶೆಗೆ 5,000 ಮಂದಿ ಇರುವುದೂ ಕೂಡ ಕಶ್ಟವೆನಿಸುತ್ತದೆ. ಹಾಗೆ 5,000 ಮಂದಿಯನ್ನು ಲೆಕ್ಕಿಸಿದರೆ ಕನಿಶ್ಟ ಅರವತ್ತೆಂಟು ಬಾಶೆಗಳು ಆಗುತ್ತವೆ. ಹೀಗೆ ಲೆಕ್ಕಿಸಿದರೆ ಕನಿಶ್ಟ 126 ಬಾಶೆಗಳು ಆಗುತ್ತವೆ. ಕಂಡಿತವಾಗಿಯೂ ಇದು ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಇತರದಲ್ಲಿ ಸೇರಿರುವ ಹಲವು ಬಾಶೆಗಳಿಗೆ ಬೆರಳೆಣಿಕೆಯ ಮಾತುಗರೂ ಇರಬಹುದು. ಹಾಗೆ ಲೆಕ್ಕಿಸಿದರೆ ಇತರ ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿ ಸೇರಿರಬಹುದಾದ ಬಾಶೆಗಳ ಸಂಕೆಯೆ ಇನ್ನೂರು ತಲುಪಬಹುದು. ಹಾಗಾದರೆ ಮಂಗಳೂರು ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ದಾಕಲಾದ ಬಾಶೆಗಳ ಸಂಕೆ ಇನ್ನೂರಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚಿರಬಹುದು. ಇದು ಕರ‍್ನಾಟಕದ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಬಾರತದಲ್ಲಿಯೆ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಬಾಶೆಗಳು ಇರುವ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಎಂದೆನ್ನಬಹುದು. ಇದರೊಟ್ಟಿಗೆ ಈ ಬಾಶೆಗಳ ಒಳಗೆ ದಾಕಲಾದ ತಾಯ್ಮಾತುಗಳ ಸಂಕೆಯೂ ಬಹುದೊಡ್ಡದಿದೆ. ಜನಗಣತಿ ವರದಿಸಿದ ತಾಯ್ಮಾತುಗಳ ಸಂಕೆ 106. ಇದಕ್ಕೆ ಇತರ ಬಾಶೆಗಳ ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿ ತಲಾ 5000 ಮಂದಿಯನ್ನು ಲೆಕ್ಕಿಸಿ ಅರವತ್ತೆಂಟು ಬಾಶೆಗಳು ಮತ್ತು ಅಶ್ಟೆ ಸಂಕೆಯ ತಾಯ್ಮಾತುಗಳು ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದರೂ ಮಂಗಳೂರಿನ ತಾಯ್ಮಾತುಗಳ ಸಂಕೆ 174 ಆಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಬಹುಶಾ ಎರಡು ನೂರಾ ಅಯ್ವತ್ತಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ತಾಯ್ಮಾತುಗಳು ಇರಬಹುದು. ದಾಕಲಾದ ಒಟ್ಟು ಹದಿನಾರು ಬಾಶೆಗಳಲ್ಲಿ ಇತರ ಎಂಬ ಗುಂಪು ಇದೆ. ಇತರ ಎಂಬ ಗುಂಪು ದಾಕಲಾಗಿರುವ ಬಾಶೆಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಪಟ್ಟಿಸಿದೆ. ಹಿಂದಿ, ಕನ್ನಡ, ಕೊಂಕಣಿ, ಮರಾಟಿ, ಓಡಿಯಾ, ಪಂಜಾಬಿ, ಸಂತಾಲಿ, ತೆಲುಗು, ಉರ‍್ದು, ಅಂಗಾಮಿ, ಬೊಟಿಯ, ಕೆಜಾ, ಕೊರ‍್ವ, ತಂಗ್ಸಾ, ತ್ರಿಪುರಿ, ತುಳು. 

ಮಂಗಳೂರು ಹಲವಾರು ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಗಮನ ಸೆಳೆಯುವ ಜಿಲ್ಲೆಯಾಗಿದೆ. ದಕ್ಶಿಣ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ತುಳು (10,14,994) ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಮಂದಿ ಮಾತಾಡುವ ಬಾಶೆಯಾಗಿದೆ ಅಲ್ಲದೆ ಹತ್ತು ಲಕ್ಶಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಮಂದಿ ಮಾತಾಡುವ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಒಂದೆ ಬಾಶೆಯಾಗಿದೆ. ಕರ‍್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಹೊರತಾದ ಬೇರೆ ಬಾಶೆಯು ಜಿಲ್ಲೆಯ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಬಾಶೆಯಾಗಿರುವುದು ದಕ್ಶಿಣ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ. ಅಂತೆಯೆ ಕುತೂಹಲದ ಇನ್ನೊಂದು ವಿಚಾರವೆಂದರೆ ದಕ್ಶಿಣ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಮೊದಲ ಸ್ತಾನದಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲ ಎಂಬುದು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಕನ್ನಡವು ಜಿಲ್ಲೆಯ ಅಯ್ದನೆ ಸ್ತಾನದಲ್ಲಿದೆ ಎಂಬುದು ಕೂಡ. ಕನ್ನಡವು ಜಿಲ್ಲೆಯ ಅಲ್ಪಸಂಕ್ಯಾತ ಬಾಶೆಯಾಗಿದೆ. ಆನಂತರದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಗುಂಪು ಇತರ ಎಂಬ ಗುಂಪು ಆಗಿರುವುದು ಇನ್ನೂ ಕುತೂಹಲ. 3,35,775 ಮಂದಿ ಮಾತಾಡುವ ಬಾಶೆಗಳು ಜನಗಣತಿಯಲ್ಲಿ ದಾಕಲಾಗಿಲ್ಲ.

ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಹತ್ತು ಲಕ್ಶಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಮಂದಿ ಇರುವ ಒಂದೆ ಬಾಶೆ ಇದ್ದು ಅದು ತುಳು ಆಗಿದೆ. ತುಳು ಮಾತಾಡುವ 10,14,994 (48.572%) ಮಂದಿ ಇದ್ದಾರೆ. ಈ ಮೇಲೆ ಹೇಳಿದಂತೆ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಎರಡನೆ ಸ್ತಾನದಲ್ಲಿ ಇತರ ಎಂಬ ಗುಂಪು ಇದೆ. ಆದರೆ, ಬಾಶೆಗಳ ಲೆಕ್ಕ ಮಾಡಿದಾಗ ಅದು ದೊಡ್ಡ ಬಾಶೆಯಾಗಲು ಸಾದ್ಯವಿಲ್ಲ. ಈ ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿ ಇರುವ ಯಾವುದೆ ಬಾಶೆಗೆ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚೆಂದರೂ 9,999 ಮಂದಿ ಮಾತ್ರ ಇರಲು ಸಾದ್ಯ. ಆದರೆ ಆ ಕೆಳಗೆ ಇದನ್ನು ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಇಟ್ಟಿದೆ. ಇದರ ಹೊರತಾಗಿ ಮಲಯಾಳಂ – 2,08,383 (9.972%), ಕೊಂಕಣಿ – 2,07,056 (9.908%) ಮತ್ತು ಕನ್ನಡ – 1,93,797 (9.274%) ಮಂದಿ ಮಾತುಗರಿದ್ದು, ಈ ಮೂರು ಹತ್ತು ಲಕ್ಶಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಮತ್ತು ಒಂದು ಲಕ್ಶಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಮಂದಿ ಮಾತುಗರು ಇರುವ ಬಾಶೆಗಳಾಗಿವೆ. ಒಂದು ಲಕ್ಶಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಮತ್ತು ಹತ್ತು ಸಾವಿರಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಮಂದಿ ಇರುವ ನಾಲ್ಕು ಬಾಶೆಗಳು ಇವೆ. ಮರಾಟಿ – 35,916 (1.718%), ಉರ‍್ದು – 33,087 (1.583%), ತಮಿಳು – 23,588 (1.128%) ಮತ್ತು ಹಿಂದಿ – 18,922 (0.905%). ಹತ್ತು ಸಾವಿರಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಮತ್ತು ಒಂದು ಸಾವಿರಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಮಂದಿ ಇರುವ ನಾಲ್ಕು ಬಾಶೆಗಳು ಇವೆ. ತೆಲುಗು – 7,951 (0.380%), ಗುಜರಾತಿ – 3,124 (0.149%), ಬೆಂಗಾಲಿ – 2,034 (0.097%) ಮತ್ತು ಓಡಿಯಾ – 1,142 (0.054%). ಒಂಬತ್ತು ಬಾಶೆಗಳಿಗೆ ಒಂದು ಸಾವಿರಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಮತ್ತು ಒಂದು ನೂರಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಮಂದಿ ಇದ್ದಾರೆ. ಕೊಡವ, ನೇಪಾಳಿ, ಇಂಗ್ಲೀಶು, ಆಸ್ಸಾಮಿ, ಪಂಜಾಬಿ, ಅರಾಬಿಕ್, ಟಿಬೇಟನ್, ಸಿಂದಿ ಮತ್ತು ಮಣಿಪುರಿ. ಮೂವತ್ತೇಳು ಬಾಶೆಗಳಿಗೆ ನೂರಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಮಂದಿ ಮಾತುಗರು ದಾಕಲಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಬಾಶೆಗಳನ್ನು ಅವುಗಳ ಮಾತುಗರ ಸಂಕೆಯನ್ನು ಆದರಿಸಿ ಕೆಳಗೆ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಗುಂಪಿಸಿ ತೋರಿಸಿದೆ.

ಸಾಪೇಕ್ಶ ಸಂಕೆ	ಬಾಶೆ	ಸಂಕೆ	%
ಹತ್ತು ಲಕ್ಶಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು	ತುಳು	10,14,994	48.572%
ಹತ್ತು ಲಕ್ಶಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಮತ್ತು ಒಂದು ಲಕ್ಶಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು	ಇತರ	3,35,775	16.068%
’’	ಮಲಯಾಳಂ	2,08,383	9.972%
’’	ಕೊಂಕಣಿ	2,07,056	9.908%
’’	ಕನ್ನಡ	1,93,797	9.274%
ಒಂದು ಲಕ್ಶಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಮತ್ತು ಹತ್ತು ಸಾವಿರಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು	ಮರಾಟಿ	35,916	1.718%
’’	ಉರ‍್ದು	33,087	1.583%
’’	ತಮಿಳು	23,588	1.128%
’’	ಹಿಂದಿ	18,922	0.905%
ಹತ್ತು ಸಾವಿರಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಮತ್ತು ಒಂದು ಸಾವಿರಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು	ತೆಲುಗು	7,951	0.380%
’’	ಗುಜರಾತಿ	3,124	0.149%
’’	ಬೆಂಗಾಲಿ	2,034	0.097%
’’	ಓಡಿಯಾ	1,142	0.054%
ಸಾವಿರಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಮತ್ತು ನೂರಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು	ಕೊಡವ, ನೇಪಾಳಿ, ಇಂಗ್ಲೀಶು, ಆಸ್ಸಾಮಿ, ಪಂಜಾಬಿ, ಅರಾಬಿಕ್, ಟಿಬೇಟನ್, ಸಿಂದಿ, ಮಣಿಪುರಿ	3,290	0.157%
ನೂರಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ	ಮೂವತ್ತೇಳು ಬಾಶೆಗಳು	590	0.028%
ಒಟ್ಟು ಮಾತುಗರು	20,89,649	100%

ಜಿಲ್ಲೆಯ ತಾಯ್ಮಾತುಗಳನ್ನು ಈಗ ಮಾತುಕತೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಮಂಗಳೂರು ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ತಾಯ್ಮಾತುಗಳ ಚರ‍್ಚೆಯು ಜಿಲ್ಲೆಯ ಬಾಶಿಕ ಸಂಕೀರ‍್ಣತೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.

ಜಿಲ್ಲೆಯ ಒಟ್ಟು ಮರಾಟಿ ಮಾತುಗರ ಸಂಕೆ 35,916. ಮರಾಟಿಯಲ್ಲಿ ಆರೆ ಎಂಬ ತಾಯ್ಮಾತು ದೊಡ್ಡ ಸಂಕೆಯ ಅಂದರೆ 17,227 ಮಂದಿ ಮಾತುಗರನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು ಜಿಲ್ಲೆಯ ಮರಾಟಿಯ 65.675% ಮತ್ತು ಜಿಲ್ಲೆಯ 0.824% ಆಗುತ್ತದೆ. ಮರಾಟಿ ಮಾತುಗರ ಸಂಕೆ 18,585 ಇದೆ. ಇದು ಜಿಲ್ಲೆಯ ಮರಾಟಿಯ 51.745% ಮತ್ತು ಜಿಲ್ಲೆಯ 0.889% ಆಗುತ್ತದೆ. ಹತ್ತು ಸಾವಿರಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಮಂದಿ ಇರುವ ಬಾಶೆಗಳ ಪಟ್ಟಿಗೆ ಮರಾಟಿಯ ಜೊತೆಗೆ ಆರೆ ಸೇರಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. 

ಇನ್ನು ಹಿಂದಿಯೊಳಗಿನ ಬಾಶೆಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸಬಹುದು. ಹಿಂದಿಯ ಒಟ್ಟು ಮಾತುಗರ ಸಂಕೆ 18,922. ಹಿಂದಿಯೊಳಗಿನ ಬಾಶೆಗಳನ್ನು ಬೇರೆಯಾಗಿಸಿ ನೋಡಿದಾಗ, ಹಿಂದಿ ಮಾತುಗರ ಸಂಕೆ 15,086 ಇದೆ. ಲಂಬಾಣಿ ಮಾತುಗರ ಸಂಕೆ 1,320 ಇದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಲಮಾಣಿ ಹೆಸರಿನ 1,239 ಮತ್ತು ಬಂಜಾರಿ ಹೆಸರಿನ 81 ಮಂದಿ ಸೇರಿದ್ದಾರೆ. ಈಗ ಲಂಬಾಣಿ ಹತ್ತು ಸಾವಿರಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಮತ್ತು ಒಂದು ಸಾವಿರಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಮಂದಿ ಮಾತುಗರು ಇರುವ ಬಾಶೆಗಳ ಪಟ್ಟಿಗೆ ಸೇರುತ್ತದೆ. 

ಈ ಚರ‍್ಚೆಯ ನಂತರ ಜಿಲ್ಲೆಯ ತಾಯ್ಮಾತುಗಳ ಸಂಕೆಯನ್ನು ಗಮನಿಸಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಬಾಶೆಗಳ ಹಂಚಿಕೆಯನ್ನು ಈ ಕೆಳಗಿನಂತೆ ಮರುವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಿ ತೋರಿಸಬಹುದು.

ಸಾಪೇಕ್ಶ ಸಂಕೆ	ಬಾಶೆ	ಸಂಕೆ	%
ಹತ್ತು ಲಕ್ಶಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು	ತುಳು	10,14,638	48.555%
ಹತ್ತು ಲಕ್ಶಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಮತ್ತು ಒಂದು ಲಕ್ಶಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು	ಇತರ ಬಾಶೆಗಳು	3,35,775	16.068%
’’	ಮಲಯಾಳಂ	2,08,232	9.964%
’’	ಕೊಂಕಣಿ	2,04,939	9.807%
’’	ಕನ್ನಡ	1,92,810	9.226%
ಒಂದು ಲಕ್ಶಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಮತ್ತು ಹತ್ತು ಸಾವಿರಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು	ಉರ‍್ದು	33,045	1.581%
’’	ತಮಿಳು	23,583	1.128%
’’	ಮರಾಟಿ	18,585	0.889%
’’	ಆರೆ	17,227	0.824%
ಹತ್ತು ಸಾವಿರಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಮತ್ತು ಒಂದು ಸಾವಿರಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು	ಹಿಂದಿ	15,086	0.721%
’’	ತೆಲುಗು	7,931	0.379%
’’	ಗುಜರಾತಿ	3,068	0.146%
’’	ಬೆಂಗಾಲಿ	2,033	0.097%
	ಲಂಬಾಣಿ	1,320	0.063%
	ಓಡಿಯಾ	1,134	0.054%

ಜಿಲ್ಲೆಯ ಹತ್ತು ದೊಡ್ಡ ಬಾಶೆಗಳ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಕೆಳಗೆ ಕೊಟ್ಟಿದೆ.

ಪ್ರದೇಶ	ಜಿಲ್ಲೆಯ ಜನಸಂಕೆ	ಬಾಶೆ	ಮಾತುಗರು	ಜಿಲ್ಲೆಯ %	ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ತಾನ
ದಕ್ಶಿಣ ಕನ್ನಡ	20,89,649	ತುಳು	10,14,638	48.555%	1
		ಇತರ ಬಾಶೆಗಳು	3,35,775	16.068%
		ಮಲಯಾಳಂ	2,08,232	9.964%	2
		ಕೊಂಕಣಿ	2,04,939	9.807%	3
		ಕನ್ನಡ	1,92,810	9.226%	4
		ಉರ‍್ದು	33,045	1.581%	5
		ತಮಿಳು	23,583	1.128%	6
		ಮರಾಟಿ	18,585	0.889%	7
		ಆರೆ	17,227	0.824%	8
		ಹಿಂದಿ	15,086	0.721%	9
		ತೆಲುಗು	7,931	0.379%	10